Sự đa dạng trong Hội đồng quản trị (HĐQT) là một chủ đề được quan tâm tại Tổng công ty Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam (Vinare) nhằm đảm bảo sự cân bằng về giới, tuổi tác, kinh nghiệm và chuyên môn, hướng đến phát triển bền vững.

Theo Chủ tịch HĐQT Vinare Nguyễn Anh Tuấn, để xây dựng một HĐQT đa dạng và bao trùm một cách thực chất và hiệu quả, cần đảm bảo bốn yếu tố quan trọng, tương ứng với bốn chữ Đ: đề cử, đồng thuận, đào tạo, phân công và đánh giá.

Đây không chỉ là quy trình lựa chọn thành viên mà còn là nền tảng để các thành viên có thể tham gia một cách thực chất, đóng góp giá trị cho doanh nghiệp. Mỗi yếu tố này đều đi kèm với những thách thức riêng, đòi hỏi sự đổi mới trong tư duy và cách tiếp cận nhằm phát huy tối đa vai trò của các thành viên trong HĐQT.

Quá trình đầu tiên là đề cử, trong đó, ứng viên cần đáp ứng các tiêu chí cụ thể và được cổ đông hoặc HĐQT đề cử vào vị trí phù hợp.

“Tuy nhiên, một rào cản lớn hiện nay đối với các doanh nghiệp Việt Nam là nguồn ứng viên nữ đủ năng lực và hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp chưa nhiều. Ngay cả khi có đủ năng lực, nếu không được đề cử thì họ cũng không có cơ hội thể hiện khả năng của mình”, ông Tuấn nói.

Sau đề cử, ứng viên cần nhận được sự đồng thuận từ cổ đông. Đây cũng là một bước khó khăn, vì các cổ đông phải tin rằng thành viên nữ sẽ mang lại giá trị cho doanh nghiệp, không chỉ về mặt cổ tức mà còn ở sự phát triển bền vững của công ty.

“Hòn đá tảng rất lớn là việc đổi mới tư duy và nhận thức của các bên liên quan, đặc biệt là các cổ đông. Họ cần thống nhất quan điểm, nhìn nhận rằng việc đề cử thành viên HĐQT là vì lợi ích chung của doanh nghiệp, từ đó chủ động tìm kiếm và lựa chọn những ứng viên phù hợp”, ông Tuấn chia sẻ.

Trong cơ cấu cổ đông tại Vinare, cổ đông nhà nước (SCIC) đang nắm giữ tỷ lệ lớn nhất ở mức 40,36%, bên cạnh đó là khối cổ đông Thụy Sĩ (SwissRe) với tỷ lệ 25% và các doanh nghiệp lớn trong ngành bảo hiểm trong nước như Tập đoàn Bảo Việt, Công ty TNHH Quản lý quỹ Bảo Việt, Bảo Minh… Do đó, sự đồng thuận giữa các bên là yếu tố tiên quyết và việc đối thoại, thống nhất quan điểm ngay từ đầu là điều quan trọng nhất.

Khi đã tham gia HĐQT, các thành viên cần được đào tạo để hiểu về doanh nghiệp, ngành nghề và các chiến lược quan trọng. Nếu thiếu đi sự đào tạo bài bản, việc tham gia vào các cuộc thảo luận chiến lược sẽ gặp nhiều hạn chế.

“Phải đầu tư vào đào tạo, trang bị cho họ kiến thức và kỹ năng cần thiết về nghề quản trị công ty. Khi có đủ nền tảng, họ mới có thể tham gia vào các cuộc thảo luận một cách thực chất, đóng góp giá trị thực sự cho HĐQT và doanh nghiệp”, Chủ tịch Vinare nhấn mạnh.

Tuy nhiên, chỉ đào tạo là chưa đủ, việc phân công vai trò cụ thể mới là yếu tố quyết định giá trị đóng góp của một thành viên HĐQT.

Nếu thành viên nữ chỉ được đưa vào để đảm bảo hạn ngạch mà không có vai trò thực chất, thì lâu dần họ sẽ bị lu mờ. Thực tế cho thấy, tại một số nước như Bangladesh, tỷ lệ nữ trong HĐQT dao động ở mức 18-19% nhưng không có sự gia tăng đáng kể, vì họ chưa được tạo điều kiện thể hiện vai trò thực sự.

Tại Vinare, ông Tuấn cho biết, sự đa dạng trong HĐQT đang được thúc đẩy một cách thực chất. Trong số chín thành viên HĐQT, có ba thành viên nữ đảm nhiệm các vị trí quan trọng.

Cụ thể, bà Anna Lee On Wah, Phó Chủ tịch HĐQT được giao phụ trách phát triển kinh doanh quốc tế khi là đại diện cho khối cổ đông Thụy Sỹ. Một thành viên khác được giao nhiệm vụ trong tiểu ban chiến lược và một thành viên trong tiểu ban thù lao, lương thưởng.

Bên cạnh đó, Ban Kiểm soát của Vinare cũng có 2/5 thành viên là nữ, tương đương tỷ lệ 40%.

Độ tuổi các thành viên trong HĐQT trải dài từ thế hệ 5x đến 9x, trong đó có cả những thành viên trẻ như ông Nguyễn Hồng Hoàng Nam, sinh năm 1993 hiện đang giữ chức vụ Giám đốc Công ty Bảo Minh Ninh Bình (Tổng công ty CP Bảo Minh). Điều này cho thấy sự cân bằng giữa kinh nghiệm và sự đổi mới sáng tạo trong HĐQT ở Vinare.

Tận dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả quản trị

Sự đa dạng trong HĐQT chỉ thực sự phát huy giá trị khi các thành viên có đủ điều kiện để tham gia một cách thực chất. Do đó, Vinare đang ứng dụng công nghệ để hỗ trợ quá trình này, từ việc tổ chức họp trực tuyến đến khai thác trí tuệ nhân tạo (AI) trong thu thập và phân tích dữ liệu.

Việc tổ chức họp trực tuyến giúp tối ưu hóa thời gian, giảm chi phí đi lại và tạo điều kiện để các thành viên HĐQT, đặc biệt là các thành viên nữ hoặc những người có lịch trình quốc tế dày đặc, có thể tham gia đầy đủ, theo sát các quyết định chiến lược. Điều này không chỉ giúp tăng cường sự đóng góp của từng cá nhân mà còn nâng cao hiệu quả ra quyết định chung.

Bên cạnh đó, Vinare cũng tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ HĐQT trong việc phân tích dữ liệu, đánh giá rủi ro và đưa ra các quyết định dựa trên thông tin toàn diện hơn. Tuy nhiên, theo ông Tuấn, AI chỉ là công cụ hỗ trợ, còn quyết định cuối cùng vẫn phụ thuộc vào kinh nghiệm và tầm nhìn chiến lược của con người – đặc biệt trong lĩnh vực bảo hiểm, nơi yếu tố định tính đóng vai trò quan trọng không kém những con số.

Những nỗ lực thúc đẩy đa dạng và bao trùm không chỉ giúp Vinare có một HĐQT năng động, mà còn mang lại lợi thế thực sự trong bối cảnh thị trường đầy biến động.

Năm 2024, cơn bão Yagi gây áp lực lớn lên ngành bảo hiểm, khiến lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp sụt giảm mạnh. Vinare cũng chịu ảnh hưởng, nhưng mức giảm lợi nhuận trước thuế chỉ gần 2%, trong khi tổng doanh thu vẫn tăng 17,8% so với năm 2023, đạt 3.153 tỷ đồng và vượt 8,1% kế hoạch. Đặc biệt, doanh thu từ mảng tái bảo hiểm tiếp tục tăng 14,3% so với cùng kỳ, khẳng định khả năng thích ứng và duy trì tăng trưởng của doanh nghiệp.