Nguồn nguyên liệu dự trữ cho xuất khẩu cá ngừ đóng hộp cạn dần, nhiều doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nhập khẩu đang phải chịu thuế cao gặp khó khăn khi cạnh tranh với sản phẩm cùng loại của Ecuador và Philippines tại thị trường EU.

“Doanh nghiệp đứng trước nguy cơ mất thị trường”, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết.

Theo Vasep, quy định mới đang khiến cho các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu cá ngừ không mua được nguyên liệu cá ngừ.

Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang EU đã giảm tới gần 60% trong nửa đầu tháng 8 năm nay so với cùng kỳ năm ngoái.

Các doanh nghiệp gặp khó khăn về nguồn cung cá ngừ vằn có xuất xứ thuần túy – nguyên liệu chủ lực của ngành chế biến và xuất khẩu cá ngừ đóng hộp – từ sau Nghị định 37 quy định về kích cỡ chiều dài nhỏ nhất cho phép khai thác đối với cá ngừ vằn là 0,5m.

Một số doanh nghiệp cá ngừ đã dừng hoàn toàn việc thu mua nguyên liệu cá ngừ vằn khai thác trong nước của ngư dân do không đảm bảo kích cỡ 100% đạt 0,5m trở lên.

Bên cạnh đó, hầu hết cảng cá hiện nay đã ngừng xác nhận nguyên liệu (giấy S/C) cho các lô hàng cá ngừ vằn do kích thước cá khai thác nhỏ hơn quy định của Nghị định 37.

Cuối tháng 7 vừa qua Vasep đã có công văn gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó thủ tướng Trần Lưu Quang, về quy định kích thước tối thiểu được phép khai thác là 0,5m đối với cá ngừ vằn không phù hợp.

Kích thước quy định với cá ngừ vằn thường chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ 5 – 8% trong mỗi lô cá khai thác, Vasep giải thích. Kích cỡ thông dụng của loài di cư này là 15 – 40cm/con, chiếm tỷ trọng chính trong các lô khai thác trong và ngoài nước, cũng là kích cỡ thương mại xuất nhập khẩu bình thường hiện nay trên thế giới.

Vì thế, cộng đồng nhóm doanh nghiệp chế biến cá ngừ xuất khẩu không thể thu mua và tích trữ cá ngừ vằn chuẩn bị cho sản xuất cuối năm, cung ứng cho thị trường châu Âu vào đầu năm sau.

Những khó khăn trên cùng với hạn ngạch ưu đãi thuế quan đang hết dần đã khiến xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sụt giảm liên tục và ngày càng giảm sâu từ tháng 6 tới nay.

Cá ngừ đóng hộp là sản phẩm chủ lực trong xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU, chiếm gần 40% tổng giá trị xuất khẩu kể từ đầu năm đến hết ngày 15/8/2024, theo số liệu của Tổng cục Hải quan.