Các thành viên đảng Cộng hoà đã đạt được một thỏa thuận dự kiến với Nhà Trắng vào tối 27/5 để nâng trần nợ và tránh được nguy cơ vỡ nợ đối với khoản nợ có chủ quyền của Mỹ.

“Chúng tôi đã đi đến một thỏa thuận về mặt nguyên tắc”, chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy chia sẻ với báo giới tại Điện Capitol. “Chúng tôi vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng tôi tin rằng đây là một thỏa thuận xứng đáng với người dân Mỹ”.

Ông McCarthy cho biết, ông đã nói chuyện với Tổng thống Joe Biden hai lần vào thứ Bảy về kế hoạch này. “Tôi dự kiến sẽ hoàn thành việc soạn thảo dự luật, kiểm tra với Nhà Trắng và nói chuyện lại với tổng thống vào chiều mai. Sau đó là đăng nội dung của dự luật vào tiếp theo và chuẩn bị cho việc bỏ phiếu vào thứ Tư tới”.

Theo ông McCarthy, thỏa thuận dự kiến này sẽ bao gồm sự cắt giảm mang tính lịch sử trong chi tiêu, những cải cách tiếp theo giúp người dân thoát khỏi đói nghèo và tham gia vào lực lượng lao động, đồng thời kiềm chế sự lạm quyền của chính phủ. Bên cạnh đó sẽ không có thuế mới và không có các chương trình mới.

Về phía mình, tổng thống Mỹ Joe Biden gọi thỏa thuận này là một bước tiến quan trọng giúp giảm chi tiêu đồng thời bảo vệ các bộ chương trình quan trọng cho người dân đang đi làm và phát triển nền kinh tế cho tất cả mọi người.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (bên trái) và chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy

Nhà Trắng đã mời tất cả các thành viên Đảng Dân chủ tại Hạ viện tham dự một cuộc họp giao ban trực tuyến vào chiều Chủ nhật, có lẽ để giải thích nội dung của thỏa thuận và kêu gọi các thành viên Đảng Dân chủ bỏ phiếu.

Các thông báo mới đây đánh dấu sự khởi đầu của một cuộc lobby chớp nhoáng của các nhà lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện ở cả hai đảng để thuyết phục các thành viên của họ bỏ phiếu. Thoả thuận sẽ cần phải giành đủ số phiếu tại Hạ viện do đảng Cộng hoà kiểm soát và Thượng viện do đảng Dân chủ nắm giữ để tăng trần nợ của Mỹ, kịp đáp ứng thời hạn trước ngày 5/6.

Ít nhất có một thượng nghị sĩ, ông Mike Lee thuộc Đảng Cộng hòa Utah đã doạ sẽ sử dụng sức ảnh hưởng tại Thượng viện để trì hoãn dự luật trần nợ càng lâu càng tốt nếu ông không thích nội dung của nó.

Tại Hạ viện, một nhóm gồm 35 thành viên cực kỳ bảo thủ đã công khai gây áp lực buộc chủ tịch Kevin McCarthy phải yêu cầu các đảng viên đảng Dân chủ nhượng bộ nhiều hơn nữa và giữ nguyên đường lối. Họ cũng cho biết sẽ không ủng hộ một thỏa thuận mà họ cho rằng đã cho đi quá xa.

Một cuộc bỏ phiếu để tăng giới hạn nợ không cho phép chi tiêu bổ sung của chính phủ. Nó chỉ đơn thuần cho phép Kho bạc đáp ứng các nghĩa vụ được Quốc hội phê duyệt trong quá khứ.

Tuy nhiên, nhiều đảng viên Cộng hòa đã coi cuộc bỏ phiếu hai năm một lần để nâng giới hạn nợ là cơ hội để rút ra những nhượng bộ từ đảng Dân chủ để đổi lấy phiếu bầu của họ nhằm tránh nguy cơ vỡ nợ.

Lần này cũng không có gì khác. Đảng Cộng hòa yêu cầu Nhà Trắng đồng ý với một dự luật bao gồm việc cắt giảm chi tiêu cơ bản của chính phủ, các yêu cầu công việc mới đối với hỗ trợ công, cải cách cho phép năng lượng và hủy bỏ các quỹ khẩn cấp Covid-19 chưa được sử dụng.

Lần thúc đẩy cuối cùng về thỏa thuận diễn ra vào thứ Bảy, bất chấp hướng dẫn cập nhật từ Bộ Tài chính vào chiều thứ Sáu, trong đó xác định ngày 5/6 là hạn chót trả nợ, muộn hơn 5 ngày so với thông báo trước đó vào ngày 1/6.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen giải thích, Bộ đã lên kế hoạch thực hiện khoảng 130 tỷ USD thanh toán và chuyển khoản trong hai ngày đầu tiên của tháng Sáu. Điều này sẽ để lại cho Kho bạc với mức tài nguyên cực kỳ thấp.

Trong tuần thứ hai của tháng 6, Bộ Tài chính sẽ nợ khoảng 92 tỷ USD tiền thanh toán và chuyển khoản, bà Yellen đã viết trong một bức thư công khai gửi cho chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy. Trừ khi giới hạn nợ được nâng lên kịp thời và chính phủ được phép vay thêm, Các nguồn lực dự kiến của Bộ Tài chính Mỹ sẽ không đủ để đáp ứng tất cả các nghĩa vụ này.