Chứng khoán SSI vừa cập nhật báo cáo triển vọng thị trường chứng khoán năm 2023. Theo đó, Việt Nam đã có một năm 2022 với kết quả tương đối thành công, nhờ đóng góp lớn từ nhu cầu nội địa, dòng vốn FDI và hoạt động sản xuất. Tuy nhiên, đà phục hồi đã có tín hiệu chậm dần vào nửa cuối năm 2022, với những rủi ro đến từ nội tại nền kinh tế và thế giới.

Triển vọng vĩ mô tốt

Năm 2023 sẽ là năm then chốt để thử thách nền tảng sức mạnh của kinh tế Việt Nam. Tăng trưởng GDP trong năm nay sẽ vào khoảng 6%-6,2%, đây là con số đáng khích lệ trong bối cảnh xu hướng kinh tế thế giới giảm tốc đáng kể.

Động lực tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam trong năm 2023 đến từ đầu tư công và việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Cụ thể, Việt Nam có nhiều dư địa để thúc đẩy nhu cầu trong nước thông qua các biện pháp kích thích tài khóa nhờ cơ cấu nợ công vẫn đang được kiểm soát ở mức hợp lý (ước tính nợ công trong năm 2023 đạt 45% GDP, thấp hơn mức trần 60% của Chính phủ).

Trong đó, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế vẫn là điểm khác biệt của Việt Nam so với phần còn lại của thế giới, và là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng, nếu phần lớn gói này chưa được giải ngân. Trên thực tế, kế hoạch đầu tư công trong năm 2023 đã được thông qua với ước tính vào khoảng 726 nghìn tỷ đồng. Đây là mức đầu tư lớn nhất từ trước đến này và tập trung vào các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng như Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam tuyến phía đông (giai đoạn 2), các dự án vành đai ở Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh.

Tiếp đến, việc Trung Quốc chính thức mở cửa hoàn toàn sau 3 năm chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 chắc chắn tác động tích cực đến các hoạt động kinh tế của Việt Nam, như đối với ngành xuất khẩu, du lịch. Tuy nhiên, tác động rõ rệt có thể chỉ đến từ nửa cuối năm 2023.

Chứng khoán SSI ước tính tích cực (dựa trên số liệu về chi tiêu của du khách Trung Quốc giai đoạn trước Covid), vọng khách Trung Quốc sẽ có tiềm năng đóng góp 2,8 tỷ USD doanh thu khách sạn và dịch vụ cho Việt Nam trong năm 2023. Ngoài ra, việc các hoạt động thương mại tại các cửa khẩu đường bộ có thể diễn ra mạnh mẽ cũng là nhân tố quan trọng giúp hỗ trợ xuất khẩu, chưa kể đến việc phục hồi của cầu nội địa của Trung Quốc.

Tuy nhiên, nền kinh tế Việt cũng cần phải lưu ý rằng ngay cả khi tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2022, nền kinh tế vẫn chưa tiến gần đến mức tăng trưởng trung bình trong giai đoạn trước Covid-19 (6,5%/năm), giai đoạn 2020-2022 là ước tính khoảng 4,5%/năm.

Các kịch bản lạm phát trong năm 2023 từ các cơ quan chính phủ cũng có sự phân hóa (dao động từ 3,8% - 5%), cho thấy các yếu tố tác động đến lạm phát sẽ khó lường hơn rất nhiều và thậm chí mục tiêu 4,5% mà Chính phủ đưa ra cũng khá thách thức. Chứng khoán SSI kỳ vọng lạm phát bình quân trong kịch bản cơ sở là khoảng 4,3% cho năm 2023.

Bên cạnh đó, khi đều phải đối diện với một điều kiện tài chính thắt chặt (lãi suất tăng) đi kèm với rủi ro suy thoái tăng lên, thì có thể thấy các vấn đề về tỷ giá, tín dụng, thanh khoản, hay ảnh hưởng tới các thị trường có độ nhạy cao với lãi suất như thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán…. hoặc những câu chuyện thiếu đơn hàng xuất khẩu là những điểm chung dễ thấy giữa giai đoạn 2011 và 2022 tại Việt Nam.

Nhưng có một số điểm khác biệt trong 2022-2023 có thể giúp Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn này, thay vì rơi vào khủng hoảng như thời kỳ trước. Đó là sức khỏe ngành ngân hàng của Việt Nam đã tốt hơn nhiều so với trước đây, các yếu tố giúp cân bằng vĩ mô của Việt Nam được kiểm soát tốt, bao gồm tăng trưởng tín dụng, lạm phát, tỷ giá và lãi suất và các chính sách đã được sử dụng linh hoạt hơn.

Kỳ vọng vào tương lai

Với những triển vọng vĩ mô trên, chứng khoán SSI dự báo chỉ số VN-Index sẽ tăng 15% vào cuối năm 2023, cao hơn một chút so với ước tính tăng trưởng lợi nhuận là 13,8% cho năm 2022 (vùng điểm mục tiêu của VN-Index là 1.160 vào cuối năm 2023).

Mặc dù vậy, sẽ có những thời điểm trong năm chỉ số có thể vượt cao hơn so với ngưỡng mục tiêu nói trên. Với những động thái chủ động và quyết liệt của Chính phủ để đối phó với các thách thức vĩ mô, SSI kỳ vọng thị trường chứng khoán trong năm 2023 sẽ khả quan hơn nếu so sánh với năm 2022.

Tuy nhiên còn quá sớm để trở nên quá lạc quan về khả năng bứt phá mạnh của thị trường. Đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, rủi ro vỡ nợ vẫn tồn tại - đặc biệt đối với các tổ chức phát hành có quy mô nhỏ.

Các tổ chức phát hành lớn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể vẫn đứng vững trước rủi ro vỡ nợ nhưng vẫn cần được theo dõi chặt chẽ. Quá trình thanh lọc thị trường/xử lý các sai phạm vẫn tiếp diễn nhưng sẽ không ảnh hưởng quá mạnh mẽ đến thị trường như trong năm 2022.

Chứng khoán SSI đánh giá thị trường sẽ biến động mạnh theo cả 2 chiều do thanh khoản dự kiến duy trì ở mức thấp. Với thanh khoản ở mức thấp, khi có dòng tiền lớn xuất hiện như dòng tiền từ khối ngoại, thị trường có thể đảo chiều nhanh chóng. Khối ngoại bắt đầu mua ròng mạnh kể từ tuần thứ 2 của tháng 11 và đây cũng chính là động lực chính cho diễn biến tích cực của thị trường từ thời điểm đó cho đến nay.

Các đợt hồi phục ngắn hạn của thị trường có thể sẽ dựa trên kỳ vọng về khả năng “hạ cánh mềm” của các nền kinh tế trên thế giới cũng như các rủi ro vĩ mô trong nước hạ nhiệt, trong khi đó định giá thị trường trở nên hấp dẫn hơn cho tầm nhìn dài hạn.

Do đó, chứng khoán SSI cho rằng sẽ có những cơ hội tốt để mua cho mục tiêu dài hạn trong những thời điểm thị trường chịu tác động tiêu cực từ các biến số rủi ro.