Bản chất tình trạng hàng loạt cửa hàng xăng dầu tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam khan hiếm nguồn cung, buộc phải tạm ngừng kinh doanh là do doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh thua lỗ kéo dài và phải cắt giảm sản lượng kinh doanh.
Chiều 12/10, Bộ Công Thương tổ chức họp báo thường kỳ dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, trọng tâm là cung cấp thông tin về vấn đề xăng dầu.
Theo ông Trần Duy Đông - Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước, từ đầu năm đến nay có nhiều biến động tác động đến giá xăng, dầu, đẩy doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu vào tình trạng thua lỗ.
Đầu tiên là việc lo ngại nguồn cung thiếu hụt từ Nghi Sơn nên doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu khi giá cả trên thế giới ở mức cao. Trong khi đó, đến quý III, xăng dầu trên thế giới quay đầu giảm, khiến giá bán trong nước giảm theo, đẩy doanh nghiệp thua lỗ lớn buộc phải thu hẹp hoạt động kinh doanh, nhập khẩu cầm chừng.
Được biết, kế hoạch sản xuất xăng dầu của 2 Nhà máy lọc dầu trong nước gồm Nghi Sơn và Bình Sơn trong 6 tháng cuối năm trong quý III dự kiến sản xuất 3,9 triệu m3 (chiếm 72% tổng nhu cầu) và quý IV dự kiến sản xuất 4,4 triệu m3 (chiếm 80% tổng nhu cầu). Về cơ bản lượng sản xuất trên theo kế hoạch đã đưa ra để cân đối cung cầu từ đầu năm 2022 và đã được phân giao thực hiện cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước để bảo đảm nguồn cung cho thị trường.
Việc kinh doanh thua lỗ từ tất cả các khâu từ đầu mối, phân phối cho đến đại lý buộc doanh nghiệp phải giảm chiết khấu để hạn chế hoạt động lấy hàng của đại lý bán lẻ, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh thua lỗ và cắt giảm sản lượng kinh doanh.
Biến động tỷ giá USD/VND khiến đầu mối không đủ tài chính để nhập hàng với khối lượng như trước, chủ yếu duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối trực thuộc và lượng dự trữ tồn kho theo quy định.
Quảng cáo
Ngoài ra, một số doanh nghiệp đầu mối phía Nam bị tước giấy phép trong khoảng 1-1,5 tháng dẫn đến thiếu hụt nguồn cung cục bộ.
Cuối cùng, tình hình mưa bão ảnh hưởng đến hoạt động vận chuyển hàng từ nhà máy sản xuất trong nước, từ đó làm chậm nguồn cung hàng.
Nói thêm về tình trạng thiếu xăng dầu này, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết, tại cuộc họp sáng cùng ngày, một số doanh nghiệp nói họ “đen” bởi khi mua thì cao nhưng sau đó giá thế giới giảm khiến họ thua lỗ, thậm chí thua lỗ kéo dài.
“Khi lỗ thì họ cắt giảm chi phí, trong đó có chiết khấu. Mà chiết khấu thì theo hợp đồng thoả thuận của DN. Do đó, cần tháo gỡ bằng tăng chi phí, như chi phí vận chuyển. Ví dụ chi phí đi từ các nhà máy Bình Sơn, Nghi Sơn về cảng. Chi phí này từ hôm qua mới có. DN nói chỉ cần làm sao được thanh toán chi phí thật”, ông Hải nói.
Về xăng dầu nhập khẩu, Thứ trưởng cho biết, xăng dầu cho thị trường nội địa có nguồn gốc nhập khẩu chỉ chiếm 20-25%, tuy nhiên do nguồn cung trên thế giới khó khăn nên cũng rất ảnh hưởng đến nguồn hàng tại Việt Nam.
Về biện pháp để bảo đảm nguồn cung xăng dầu, Bộ Công Thương cho hay đã chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tiếp tục thực hiện nghiêm kế hoạch phân giao tổng nguồn và hạn mức nhập khẩu tối thiểu đã được Bộ phê duyệt năm 2022 nhằm bảo đảm duy trì nguồn cung xăng dầu liên tục cho thị trường trong nước, phục vụ sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của người dân và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Bộ sẽ phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước.