Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đồng chủ trì cuộc họp. Cùng tham dự Hội nghị có đại diện Bộ Nội vụ, Lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam, Hiệp hội Rau quả Việt Nam và các đơn vị chức năng của các Bộ, ngành liên quan.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, tình hình sản xuất, xuất khẩu gạo và rau quả của Việt Nam trong những tháng cuối năm 2023 và những tháng đầu năm 2024 diễn ra khá sôi động và đạt được những kết quả tích cực. Nổi bật là xuất khẩu gạo và rau quả tăng cao cả về sản lượng và giá trị. Các hiệp hội doanh nghiệp đã khai thác có hiệu quả các thị trường truyền thống, đồng thời khai mở thêm nhiều thị trường mới nhiều tiềm năng.

Thương hiệu gạo và sản phẩm rau, quả của Việt Nam tiếp tục được khẳng định trên thị trường quốc tế. Nhiều doanh nghiệp, nhà sản xuất đã tiếp cận tốt hơn và khai thác có hiệu quả các lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do mà nước ta là thành viên. Các hiệp hội ngành hàng đã và đang phát huy được vai trò tích cực, giúp doanh nghiệp thành viên có thêm những thông tin, kiến thức và kinh nghiệm để nâng cao chất lượng hoạt động sản xuất và xuất khẩu nông sản của đất nước.

Để đạt được những kết quả này, Bộ Công Thương đã chủ động phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tích cực triển khai nhiều giải pháp trọng tâm để thúc đẩy xuất khẩu, phát triển thị trường, trong đó tập trung: (i) Chú trọng công tác đàm phán để cắt giảm thuế quan nhập khẩu và vẫn đang tiếp tục đàm phán, ký kết và nâng cấp các FTA với các đối tác ở nhiều thị trường có nhiều tiềm năng khai mở và phát triển thị trường xuất khẩu; đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực, nhận thức về thông tin chính sách, ưu đãi của các FTA; (ii) Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu hàng hóa; (iii) Phát huy vai trò của các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong việc nắm bắt, cung cấp kịp thời các thông tin về thị trường và các quy định, chính sách mới của các nước sở tại, giúp các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước có phản ứng chính sách phù hợp, khả thi; (iv) Tích cực hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả các cơ hội từ các FTA mà Việt Nam là thành viên để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và đẩy mạnh xuất khẩu, đưa sản phẩm lúa gạo và rau quả Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu; (v) Hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm cơ hội thâm nhập, phát triển ở những khu vực/phân khúc thị trường mới, tiềm năng như các sản phẩm thực phẩm Halal, khu vực thị trường châu Phi, Mỹ Latinh,..

Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, xuất hiện một số hiện tượng, một số vấn đề trong hoạt động sản xuất, xuất khẩu gạo và rau quả của nước ta. Cụ thể là, một số vùng trồng phát triển quá nóng về quy mô nhưng không tuân thủ quy trình bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng. Doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu chưa nghiên cứu kỹ yêu cầu, tín hiệu của thị trường xuất khẩu nên không khẳng định được thương hiệu sản phẩm.

Theo dự báo của các cơ quan chuyên môn, nhu cầu nhập khẩu về gạo, rau quả của thế giới thời gian tới sẽ ngày càng lớn do nguồn cung bị đứt gãy ở nhiều quồc gia (bị ảnh hưởng bởi xung đột võ trang; cạnh tranh địa chính trị và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn); Yêu cầu về chất lượng sản phẩm sẽ ngày càng cao; nhiều hàng rào kỹ thuật đã và đang được các nước nhập khẩu dựng lên đề bảo hộ thương mại trong nước; Việt Nam đang tiếp tục đẩy mạnh đàm phán, ký kết và nâng cấp các FTA với các đối tác ở các thị trường tiềm năng, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, nhất là ở các khu vực/phân khúc thị trường mới, tiềm năng, chưa được khai thác hiệu quả, như: Sản phẩm thực phẩm Halal, thị trường châu Phi, Mỹ Latinh,.. Những yếu tố trên sẽ tác động mạnh đến hoạt động thương mại gạo và rau quả của Việt Nam trong thời gian tới.

Tại Hội nghị, các đại biểu sẽ tập trung thảo luận, đánh giá tình hình sản xuất, xuất khẩu gạo và rau quả trong thời gian qua để nhận diện những khó khăn, vướng mắc trước mắt và lâu dài của doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng, chỉ rõ nguyên nhân (nhất là nguyên nhân chủ quan) và giải pháp khắc phục.

Đồng thời, đưa ra đánh giá, xác định nhu cầu thị trường cũng như khả năng tận dụng các cơ hội từ thị trường có FTA mà Việt Nam là thành viên và trao đổi với, đề xuất cơ chế tăng cường hợp tác giữa các Bộ, ngành chức năng với các Hiệp hội, doanh nghiệp cũng như nâng cao vai trò của các Hiệp hội trong hoạt động hỗ trợ sản xuất và hình thành các chuỗi giá trị xuất khẩu lớn, góp phần bảo đảm xuất khẩu có hiệu quả và nâng cao khả năng cạnh tranh, giá trị sản phẩm gạo và rau quả của Việt Nam trên thị trường thế giới.

Tạp chí Công Thương sẽ tiếp tục thông tin về Hội nghị...