Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) vào chiều 26/11 với tỷ lệ tán thành đạt 84,97% (407/451 đại biểu). Đây là bước đi quan trọng nhằm hiện đại hóa chính sách thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho quản lý và phát triển kinh tế.

Luật gồm 4 chương và 17 điều, sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, ngoại trừ một số quy định áp dụng từ ngày 01/1/2026.

Luật quy định, thuế giá trị gia tăng (thuế GTGT - VAT) là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.

Xác định thời điểm chịu thuế

Một điểm mới trong luật là quy định chi tiết về thời điểm chịu thuế giá trị gia tăng. Đối với hàng hóa, thuế được tính tại thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc lập hóa đơn, bất kể việc thanh toán đã được thực hiện hay chưa.

Với dịch vụ, thời điểm chịu thuế là khi hoàn thành cung ứng dịch vụ hoặc lập hóa đơn tương ứng. Quy định này nhằm bảo đảm tính nhất quán và minh bạch trong quản lý thuế.

Thuế suất 0% và các trường hợp áp dụng

Luật Thuế giá trị gia tăng quy định mức thuế suất 0% áp dụng cho các hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu, bao gồm hàng hóa bán cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài; hàng hóa tiêu thụ trong khu phi thuế quan phục vụ trực tiếp sản xuất xuất khẩu; hàng hoá bán tại khu vực đã làm thủ tục xuất cảnh; dịch vụ cung ứng trực tiếp cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài hoặc trong khu phi thuế quan.

Ngoài ra, các hoạt động như vận tải quốc tế, xây dựng công trình ở nước ngoài/khu phi thuế quan, hàng hóa gia công chuyển tiếp để xuất khẩu và sản phẩm số cung cấp cho nước ngoài cũng thuộc diện áp dụng mức thuế suất này.

Tuy nhiên, luật cũng quy định rõ các trường hợp không áp dụng thuế suất 0%, bao gồm chuyển giao công nghệ và chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ ra nước ngoài, dịch vụ tái bảo hiểm ra nước ngoài, cấp tín dụng, chuyển nhượng vốn, sản phẩm phái sinh, dịch vụ bưu chính viễn thông, và sản phẩm thuốc lá, rượu, bia nhập khẩu rồi xuất khẩu.

Thuế suất 5% cho các mặt hàng thiết yếu

Mức thuế suất 5% được áp dụng đối với nhiều loại hàng hóa và dịch vụ thiết yếu như nước sạch dùng cho sản xuất và sinh hoạt, phân bón và quặng để sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thiết bị y tế và thuốc, và các sản phẩm từ nông nghiệp, lâm nghiệp, chăn nuôi chưa qua chế biến sâu.

Ngoài ra, các thiết bị giảng dạy, sách giáo khoa, bán và cho thuê nhà ở xã hội cũng được hưởng mức thuế suất ưu đãi này để hỗ trợ đời sống người dân và phát triển các ngành quan trọng.

Quy định về hành vi bị nghiêm cấm

Luật Thuế giá trị gia tăng cũng đặt ra các biện pháp nghiêm ngặt nhằm ngăn chặn gian lận thuế. Các hành vi bị cấm trong khấu trừ và hoàn thuế bao gồm mua bán hóa đơn, tạo giao dịch giả, không chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử về cơ quan thuế, hoặc sử dụng hóa đơn không hợp pháp.

Ngoài ra, các hành vi như làm sai lệch hệ thống thông tin hoặc sử dụng hóa đơn vào mục đích trốn thuế cũng bị xử lý nghiêm.