Theo quy định của Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) và thống nhất giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EU), ngày 01/12/2023 tại Brussels (Vương quốc Bỉ), hai bên đã tổ chức Phiên họp lần thứ ba của Ủy ban Thương mại Hiệp định EVFTA.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu kiêm Cao ủy Thương mại Liên minh châu Âu Valdis Dombrovskis đồng chủ trì Phiên họp.

Đoàn đại biểu của Việt Nam tham dự phiên họp bao gồm đại diện các Bộ: Công Thương, Ngoại giao, Tài chính, Lao động - Thương binh và Xã hội, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Công an và Y tế.

Việt Nam vươn lên trở thành đối tác thương mại hàng đầu của EU trong ASEAN

Hiệp định EVFTA là một trong những hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đầu tiên của Việt Nam và cũng là hiệp định FTA thế hệ mới đầu tiên EU ký với một nước đang phát triển trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương nên đây là Hiệp định được cả hai bên quan tâm trong quá trình thực thi. Sau một thời gian phải tổ chức họp trực tuyến do ảnh hưởng của dịch bệnh, đây là phiên họp trực tiếp đầu tiên kể từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực.

Mốc 3 năm là giai đoạn quan trọng cho quá trình thực thi EVFTA do phần lớn các nghĩa vụ đều được thực thi trong giai đoạn này. Tại phiên họp, hai bên đã rà soát toàn diện tình hình thực thi Hiệp định trong các lĩnh vực liên quan đến thương mại hàng hóa, các biện pháp kiểm dịch động, thực vật, thương mại và phát triển bền vững… cũng như thảo luận về định hướng xử lý, hợp tác triển khai đối với các vấn đề hai bên cùng quan tâm.

Phía EU coi việc Việt Nam vươn lên trở thành đối tác thương mại hàng đầu của EU trong ASEAN chính là minh chứng sống động cho thành công của Hiệp định EVFTA.

Cùng với các thành công của Việt Nam, nhiều nước ASEAN khác cũng đang thảo luận với EU về khả năng đàm phán FTA với EU để thúc đẩy hơn nữa thương mại và đầu tư của EU với khu vực. EU đánh giá cao việc Việt Nam đã thực thi nghiêm túc nhiều nghĩa vụ mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thành lập Nhóm tư vấn trong nước (DAG) về phát triển bền vững, ban hành Bộ luật Lao động sửa đổi, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi...

Tuy nhiên, phía EU cho biết theo số liệu của EU hiện nay, xuất khẩu của Việt Nam sang EU đang gấp hơn 4 lần xuất khẩu của EU sang Việt Nam. Đây là số liệu không mang tính bền vững nên đề nghị Việt Nam tiếp tục các nỗ lực của mình trong việc thực thi Hiệp định, đặc biệt là lĩnh vực lao động - công đoàn, dược phẩm, đăng kiểm với ô tô nhập khẩu từ EU, việc phê duyệt nông sản nhập khẩu từ EU...

Kỳ vọng phát triển mạnh mẽ hơn

Phía Việt Nam cũng hoan nghênh quá trình thực thi thành công Hiệp định EVFTA trong 03 năm đầu tiên. Trong thời gian tới, nếu Hiệp định Bảo hộ đầu tư (IPA) được phía EU phê chuẩn thì chắc chắn quan hệ thương mại giữa hai bên sẽ có tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Phía Việt Nam cũng cam kết sẽ thực thi nghiêm túc các cam kết trong EVFTA, đặc biệt là các lĩnh vực EU quan tâm.

Đoàn Việt Nam tại Phiên họp lần thứ ba của Ủy ban Thương mại Hiệp định EVFTA.

Bên cạnh các nội dung song phương, hai bên cũng đã trao đổi về các vấn đề đa phương như hợp tác khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, việc cải cách Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và các vấn đề chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Tổ chức Thương mại thế giới lần thứ 13 (MC13) dự kiến tổ chức tại Các tiểu vương quốc Ả-rập thông nhất vào tháng 2 năm 2024.

Theo thứ tự luân phiên, trong năm 2024, Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức phiên họp Ủy ban Thương mại lần thứ tư và các phiên họp của các Ủy ban chuyên môn liên quan của Hiệp định EVFTA.

Sau 03 năm thực thi Hiệp định EVFTA, theo số liệu của EU thì kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng gần 50%, đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại đứng đầu trong số các nước ASESAN. Trong số các mặt hàng xuất khẩu thì mức tăng nhiều nhất là ở các mặt hàng nông nghiệp như gạo, hạt điều, hạt tiêu, cao su. Ở chiều ngược lại, nhập khẩu của Việt Nam từ EU cũng tăng hơn 40%. Các mặt hàng nhập khẩu từ EU có sự gia tăng về kim ngạch gồm máy móc, phụ tùng, nguyên phụ liệu dệt may, da giày, sữa và các sản phẩm từ sữa, bánh kẹo…