Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang chuẩn bị tăng thuế đối với hàng hóa năng lượng sạch từ Trung Quốc trong những ngày tới, với riêng mức thuế đối với xe điện sẽ tăng gần gấp 4 lần, từ mức 25% lên khoảng 100%. Pin và tấm pin mặt trời - hai lĩnh vực mà chính phủ đang đẩy mạnh trong nước - cũng sẽ nằm trong danh sách thuế quan mới.

Các mức thuế bổ sung, dự kiến sẽ được công bố vào 14/5, được đưa ra khi các quan chức trong chính quyền Đảng Dân chủ bày tỏ sự thất vọng trước việc Trung Quốc “dư thừa” sản xuất xe điện và các sản phẩm khác mà họ cho rằng có mối đe dọa đối với việc làm và an ninh quốc gia của Mỹ.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Katherine Tai đang tiến hành đánh giá các mức thuế từ thời cựu Tổng thống Donald Trump và các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa bao gồm Chủ tịch Ủy ban Chính sách và Phương tiện Hạ viện Jason Smith và Chủ tịch Tiểu ban Thương mại Adrian Smith đang thúc giục một kết luận nhanh chóng cho cuộc điều tra.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ohio Sherrod Brown nói trong một bài đăng trên X hôm 10/5 rằng: “Thuế quan vẫn là không đủ. Chúng ta cần cấm xe điện Trung Quốc vào Mỹ. Chấm hết”.

Hiện có rất ít xe điện từ Trung Quốc ở Mỹ, nhưng các quan chức lo ngại rằng các mẫu giá rẻ có thể sớm tràn ngập thị trường dù có áp mức thuế 25%. Một mẫu ô tô do nhà sản xuất Trung Quốc BYD ra mắt năm ngoái được bán với giá khoảng 12.000 USD tại Trung Quốc. Chất lượng của chiếc xe này có thể cạnh tranh với những dòng xe điện đắt hơn gấp 3-4 lần do Mỹ sản xuất và điều này đang gây ra nỗi lo ngại trong ngành công nghiệp Mỹ.

Liên minh Sản xuất Mỹ và Liên minh Công nhân Thép Mỹ đã công bố một báo cáo vào tháng 2 cho biết việc đưa ô tô giá rẻ của Trung Quốc vào thị trường Mỹ có thể trở thành một động thái dẫn đến nguy cơ “tuyệt chủng” đối với ngành ô tô Mỹ. Theo báo cáo, ngành ô tô chiếm 3% GDP của Mỹ.

Nhiều quốc gia công nghiệp hóa bao gồm Mỹ và đồng minh châu Âu đều lo ngại rằng làn sóng xuất khẩu giá rẻ của Trung Quốc sẽ lấn át ngành sản xuất nội địa của họ. Về phía Mỹ, càng có mối quan ngại sâu sắc rằng các sản phẩm năng lượng xanh của Trung Quốc sẽ làm suy yếu các khoản đầu tư lớn thân thiện với khí hậu được thực hiện thông qua Đạo luật Giảm lạm phát của Đảng Dân chủ mà Tổng thống Joe Biden đã ký thành luật vào tháng 8/2022.

Tổng thống Joe Biden đã nhiều lần xác định rằng chính sách của ông là để cạnh tranh với Trung Quốc chứ không phải gây ra xung đột. Trong khi đó, cựu Tổng thống Donald Trump là người đã đưa ra ý tưởng đánh thuế lớn đối với Trung Quốc để giảm thâm hụt thương mại giữa hai nước.

Thông báo vào tuần tới dự kiến sẽ giữ nguyên một số mức thuế đã được áp dụng dưới thời chính quyền Trump, bao gồm khoảng 360 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Nhưng thuế nhập khẩu mới sẽ bổ sung cho các sản phẩm như ống tiêm và thiết bị năng lượng mặt trời của Trung Quốc.

Nhiều ý kiến cho rằng nguy cơ thuế quan có thể dẫn đến xung đột thương mại rộng hơn giữa hai nước khi họ phản ứng trước các động thái của nhau.

Trung Quốc đang tìm cách tạo ra lợi thế công nghệ và thúc đẩy chuỗi kinh tế tiến lên. Tuy nhiên, vẫn có một số dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang hạ nhiệt hoạt động sản xuất pin lithium-ion dùng trong xe điện, điện thoại di động và các thiết bị điện tử tiêu dùng khác vào thời điểm nước này đang phải đối mặt với sự chỉ trích ngày càng tăng từ phương Tây.

Vào hôm 8/5, Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc đã ban hành dự thảo quy định nhằm tăng cường quản lý ngành công nghiệp pin lithium-ion và thúc đẩy tăng trưởng chất lượng cao của ngành. Dự thảo, được đăng trên trang web của Bộ để lấy ý kiến công chúng, nói rằng các công ty nên phấn đấu để đổi mới công nghệ tốt hơn, chất lượng cao hơn và chi phí thấp hơn thay vì mở rộng năng lực hiện có. Dự thảo cũng nêu rõ việc các nhà máy sản xuất pin lithium được xây dựng ở vùng đất nông nghiệp hoặc khu công nghiệp bị hạn chế nên ngừng hoạt động.