Kể từ khi Trung Quốc mở cửa trở lại biên giới vào năm 2023 sau ba năm bị cô lập vì Covid, du lịch nội địa đã phát triển mạnh và đường sắt cao tốc ngày càng trở nên phổ biến. Nhưng các chuyến đi quốc tế trong và ngoài nước đang bị chậm lại và năng lực bay vẫn chỉ bằng 1/3 so với mức trước đại dịch.

Trên thực tế, du lịch luôn đóng góp một phần quan trọng trong nền kinh tế. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên Hợp Quốc, trước đại dịch, du khách Trung Quốc là những người chi tiêu nhiều nhất thế giới, chiếm 20% chi tiêu du lịch toàn cầu.

Trong năm qua, chính quyền Trung Quốc đã cố gắng thúc đẩy du lịch nội địa nhiều hơn. Trong số những biện pháp thay đổi, Trung Quốc đã quyết định miễn thị thực du lịch hoặc đồng ý gia hạn thời gian du lịch miễn thị thực cho du khách từ 8 quốc gia, bao gồm cả Đức và Pháp.

Tờ New York Times nhận định, yếu tố chính cản trở du lịch quốc tế của người Trung Quốc sẽ tiếp tục là nền kinh tế Trung Quốc. Tăng trưởng đã phục hồi trở lại sau đại dịch, nhưng sức nặng của suy thoái bất động sản nghiêm trọng đã làm giảm chi tiêu và niềm tin của người tiêu dùng ở Trung Quốc.

Và căng thẳng địa chính trị toàn cầu vẫn là một điều đáng lo ngại. Chưa kể tới việc, Trung Quốc đang vướng vào tranh chấp thương mại với Mỹ và châu Âu, nơi có nhiều công ty đa quốc gia lớn. Khi họ suy nghĩ kỹ về công việc kinh doanh của mình ở Trung Quốc, việc đi lại sẽ gặp khó khăn.

PHỤC HỒI DẦN DẦN

Du lịch đến Trung Quốc gần như bị đình trệ vì đại dịch. Ngành này được nhận định sẽ không phục hồi hoàn toàn cho đến năm 2025.

Trong suốt đại dịch, Trung Quốc đã thực thi một số quy định du lịch nghiêm ngặt nhất trên thế giới. Những du khách nước ngoài muốn nhập cảnh vào nước này đôi khi phải tự bỏ tiền cách ly trong thời gian tới hai tháng.

Theo OAG, một công ty phân tích dữ liệu chuyến bay, tính đến tháng 12, công suất chuyến bay quốc tế – về cơ bản là số ghế còn trống trên các chuyến bay đến và đi đến Trung Quốc – chỉ bằng 62% so với tháng 12/2019. Nhưng du lịch nội địa đã tăng trưởng: Trong 3 ngày cuối tuần vào cuối tháng trước, số lượng hành khách bay đã vượt mức trước đại dịch gần 10%.

Vào đầu năm ngoái, chỉ có khoảng 500 chuyến bay quốc tế mỗi tuần ở Trung Quốc, theo Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc - cơ quan quản lý hàng không của quốc gia này. Hiện có khoảng 4.600 và con số đó dự kiến sẽ tăng lên 6.000 vào cuối năm nay - khoảng 80% mức trước đại dịch.

Một thử thách lớn sẽ đến vào tháng tới trong dịp lễ hội mùa xuân vào dịp Tết Nguyên đán, điển hình là khoảng thời gian di chuyển nhiều khi hàng triệu người lao động về quê. Tuần trước, cơ quan quản lý hàng không Trung Quốc cho biết, các hãng hàng không Trung Quốc sẽ lên lịch bổ sung 2.500 chuyến bay quốc tế để phục vụ các chuyến tham quan lễ hội mùa xuân.

Các quan chức giao thông vận tải Trung Quốc cho biết họ dự kiến sẽ có 480 triệu chuyến đi bằng đường sắt trong đợt tăng vọt nhu cầu du lịch kéo dài 40 ngày quanh dịp lễ hội mùa xuân trong những tuần trước và sau Tết Nguyên đán, tăng gần 40% so với năm ngoái.

Đường sắt cao tốc đã trở thành phương tiện đi lại phổ biến hơn trong nước. Tập đoàn Đường sắt Nhà nước Trung Quốc, nhà điều hành đường sắt quốc gia, cho biết số chuyến đi bằng đường sắt đã vượt 20 triệu chuyến khi bắt đầu kỳ nghỉ Tuần lễ Vàng vào tháng 10 và số chuyến hành khách trung bình hàng ngày trong suốt cả năm đã vượt quá 10 triệu.

Hầu hết các nhà phân tích cho biết họ tin rằng sự phục hồi hoàn toàn của du lịch quốc tế sẽ không xảy ra cho đến năm 2025.

Trong một nghiên cứu hồi tháng 1, các nhà kinh tế tại Nomura, một ngân hàng Nhật Bản, cho biết tốc độ phục hồi của ngành phần lớn sẽ được quyết định bởi số tiền du khách Trung Quốc sẵn sàng chi tiêu. Các vấn đề thời đại dịch như sự chậm trễ trong việc cấp thị thực và hộ chiếu kéo dài đến năm 2023 đã được giải quyết.

Các nhà kinh tế của Nomura viết: “Trong khi những hạn chế về phía cung đã giảm bớt, thì lực cản từ phía cầu hiện đang bắt đầu xuất hiện và những trở ngại khá lớn vẫn còn đối với sự phục hồi du lịch nước ngoài của Trung Quốc vào năm 2024 và có thể là năm 2025”.

Trên thực tế, nhiều khách du lịch Trung Quốc hiện đang lựa chọn những phương án du lịch ít đi qua nhiều nước, từ chối các chuyến tham quan trên những chiếc xe bus lớn đưa du khách đến các trung tâm mua sắm.

Nhiều người sử dụng ứng dụng gọi là Xiaohongshu, được biết đến với danh xưng như là "Instagram của Trung Quốc". Ứng dụng này giúp họ tìm địa điểm mới để ghé thăm và chụp ảnh tự sướng.

Điều này đang ảnh hưởng đến các công ty đã đặt cược nhiều vào "bán lẻ du lịch" hoặc vận hành cửa hàng tại các điểm đến du lịch phổ biến. Công ty mỹ phẩm Estée Lauder đã chứng kiến cổ phiếu của mình giảm mạnh vào ngày 1/11 sau một cảnh báo lợi nhuận giảm chủ yếu do áp lực dự kiến đối với doanh nghiệp bán lẻ du lịch châu Á và sự phục hồi chậm chạp hơn dự kiến ở Trung Quốc đại lục.

Công ty đã đầu tư vào cửa hàng tại các điểm đến khác nhau trong hành trình của du khách như: Ở cổng sân bay, cửa hàng gần các biên giới, trung tâm mua sắm ở các điểm đến du lịch phổ biến và khu vực miễn thuế.

Tháng trước, đối thủ tới từ Nhật Bản là Shiseido đã giảm dự báo lợi nhuận cả năm của mình xuống 36%, đồng thời đề cập đến sự suy yếu ở các lĩnh vực kinh doanh và bán lẻ du lịch Trung Quốc. Các công ty xa xỉ như LVMH của Pháp đã bị giảm đánh giá bởi các nhà phân tích, bao gồm cả Barclays, do nhu cầu từ người tiêu dùng Trung Quốc không còn nhiều như trước.

Du lịch đến Trung Quốc gần như bị đình trệ vì đại dịch. Ngành này được nhận định sẽ không phục hồi hoàn toàn cho đến năm 2025.

Vào cuối tháng 11, cửa hàng bán lẻ xa xỉ Harvey Nichols - bán các thương hiệu như Oscar de la Renta, 3.1 Phillip Lim và REDValentino, cùng với các dòng sản phẩm làm đẹp như Chanel và một số sản phẩm của Estée Lauder - thông báo sẽ đóng một trong hai cửa hàng của mình ở trung tâm Hong Kong.

"Các du khách Trung Quốc đại lục đến Hong Kong không còn tập trung vào việc mua sắm như trước đây – tức là trước đại dịch", Dickson Concepts, công ty vận hành cho Harvey Nichols, nói trong một báo cáo. Điều này "đã được chứng minh... mặc dù các lệnh phong tỏa đã được dỡ bỏ vào tháng 2", báo cáo nói thêm.

Công ty cũng chỉ ra nhiều nguyên nhân khác bao gồm sự tăng trưởng đáng kể của thương mại điện tử trong thời kỳ đại dịch, sự phát triển, hiện diện nhanh chóng của các thương hiệu xa xỉ tại Trung Quốc…

Estée Lauder cho biết họ kỳ vọng bán lẻ du lịch sẽ tiếp tục tiếp cận người tiêu dùng mới trên toàn cầu trong dài hạn. Shiseido và LVMH không đưa ra phản hồi về yêu cầu bình luận. Dickson Concepts từ chối bình luận.

“Người du lịch trẻ Trung Quốc đã trở thành lực lượng chính trong du lịch quốc tế, đứng đầu trong việc hình thành sở thích và mô hình tiêu thụ của thị trường”, theo Subramania Bhatt, người đứng đầu China Trading Desk, một tổ chức theo dõi dữ liệu du lịch thông qua cuộc khảo sát hàng quý của riêng mình.

Khoảng 63% du khách dưới 40 tuổi, theo dữ liệu của công ty, trong khi cuộc khảo sát gần đây nhất của họ chỉ ra sự tăng cường xu hướng tạo câu chuyện du lịch cá nhân - và mua sắm đang ở vị trí yếu hơn.

DỄ DÀNG HƠN

Vào tháng 12, Trung Quốc bắt đầu cho phép du khách từ Pháp, Đức, Ý, Tây Ban Nha, Malaysia và Hà Lan đi du lịch trong 15 ngày mà không cần thị thực, sự thay đổi mà họ cho biết sẽ kéo dài đến tháng 11/2024.

Cục Quản lý Nhập cư Quốc gia Trung Quốc cho biết 147.000 thị thực đã được cấp ở nước này trong vòng sáu tuần rưỡi đầu tiên của chương trình. Trung Quốc cũng đạt được thỏa thuận giúp du khách từ Thái Lan và Singapore dễ dàng tiếp cận hơn với việc đi lại miễn thị thực.

Đối với người Mỹ, người xin thị thực sẽ không còn cần phải nộp các giấy tờ như hồ sơ đặt phòng khách sạn, hành trình hay thư mời. Chính quyền cũng đã cắt giảm 25% phí xin thị thực cho đến cuối năm nay.

Người nước ngoài cũng trở nên dễ dàng hơn trong việc thanh toán mọi thứ khi đến thăm Trung Quốc. Tháng 7 năm ngoái, các nền tảng thanh toán chính là WeChat Pay và AliPay cho biết họ sẽ hỗ trợ thẻ tín dụng nước ngoài và cho phép khách truy cập thanh toán như người dân địa phương. Ngoài ra, người Trung Quốc hiện cũng không còn thích sử dụng tiền giấy và tiền xu, một xu hướng đã tăng tốc trong thời kỳ đại dịch.

Các chuyến bay giữa Trung Quốc và Mỹ cũng được khôi phục dần dần. Trước đại dịch, mỗi tuần có hơn 300 chuyến bay giữa hai nước. Con số đó là 36 chuyến một tuần vào tháng 9 và đang tăng dần. Vào tháng 11, 2 nước đã đồng ý tăng chuyến bay lên 70 chuyến một tuần.

Cuối cùng, thị hiếu thay đổi và thu nhập khả dụng của du khách Trung Quốc có thể định hình quá trình phục hồi của nền kinh tế du lịch diễn ra như thế nào.

Ying Zhang thuộc Đơn vị nghiên cứu kinh tế của một doanh nghiệp nghiên cứu cho biết: “Khi các hộ gia đình Trung Quốc trở nên nhạy cảm hơn và hợp lý hơn về giá cả, du lịch nội địa được ưa chuộng hơn vì nó thường tốn ít thời gian và tiền bạc hơn”.