Kể từ khi đảm nhận vị trí CEO Apple từ Steve Jobs vào năm 2011, Tim Cook đã biến đổi “nhà Táo” một cách mạnh mẽ. Ông giới thiệu các danh mục sản phẩm mới như đồng hồ thông minh, đẩy mạnh các hoạt động kinh doanh mới phát video trực tuyến và thực hiện nỗ lực táo bạo với công nghệ thực tế hỗn hợp.

CHƯA SẴN SÀNG

Tim Cook đã phục vụ lâu hơn nhiều so với mức trung bình của CEO Fortune 500 và ở tuổi 63, ông cũng già hơn nhiều đồng nghiệp. Nhưng nếu đây có vẻ là thời điểm hợp lý để Cook bắt đầu lên kế hoạch cho người kế nhiệm – người sẽ định hình chương tiếp theo của Apple, thì tình hình sẽ trở nên phức tạp.

Trên thực tế Cook không thực hiện nhiều thay đổi đối với đội ngũ điều hành của Apple, hầu hết bao gồm các đồng nghiệp thân thiết mà ông đã làm việc cùng kể từ thời Jobs.

Ngoài sự ra đi của nhà thiết kế nổi tiếng Jony Ive và sự xuất hiện và rời đi của giám đốc bán lẻ Angela Ahrendts, đội ngũ gần như vẫn nguyên vẹn trong thập kỷ qua. Giống như Cook, những người chủ chốt trong nhóm thân cận của ông đều đủ tuổi và đủ giàu để có thể đã nghỉ hưu từ nhiều năm trước.

Nhưng hiện Apple đang gặp nhiều rắc rối. Công ty này đang chịu sự giám sát chặt chẽ theo quy định ở Mỹ và Liên minh Châu Âu, đồng thời đang cố gắng ngăn chặn sự tan rã của App Store - nơi tạo ra doanh thu 20 tỷ USD mỗi năm.

Doanh số bán điện thoại thông minh đang sụt giảm và Apple đang gặp khó khăn trong việc bán thiết bị ở Trung Quốc, đồng thời cố gắng dần dần rút hoạt động sản xuất ra khỏi nước này.

Sau đó là nhu cầu luôn hiện hữu về sản phẩm chính tiếp theo. Sau khi Vision Pro ra mắt và việc từ bỏ xe điện, sản phẩm mới có thể sẽ là thách thức rõ ràng đối với người kế nhiệm.

Trong một cuộc phỏng vấn dài trên podcast At Your Service vào tháng 11, Cook đã đưa ra những nhận xét sâu sắc nhất cho đến nay về sự kế nhiệm. “Vai trò của tôi là đảm bảo rằng có nhiều lựa chọn cho hội đồng quản trị lựa chọn”. Ông không đưa ra gợi ý nào về những cái tên cụ thể nhưng gọi kế hoạch của công ty là “rất chi tiết”.

Toni Sacconaghi, nhà phân tích tại Sanford C Bernstein, người theo dõi Apple trong hai thập kỷ, cho biết kế nhiệm đã trở thành chủ đề được các nhà đầu tư quan tâm. Một số nguồn tin thân cận tiết lộ, nếu Cook sớm từ chức, ông gần như chắc chắn sẽ được thay thế bởi Giám đốc điều hành Jeff Williams, người đã nổi lên như ứng cử viên hàng đầu để trở thành người kế nhiệm Cook vài năm trước.

Năm 2015, Cook bổ nhiệm Williams làm COO đầu tiên của Apple kể từ khi chính Cook giữ vai trò đó dưới thời Jobs. Cùng năm đó, Williams đưa ra thị trường sản phẩm mới quan trọng đầu tiên trong kỷ nguyên Cook là Apple Watch.

Và 4 năm sau, ông thay thế Ive làm trưởng bộ phận thiết kế phần cứng và phần mềm. Nhưng Williams, năm nay 61 tuổi, chỉ kém Cook hai tuổi, và những người trong công ty cho biết họ nghĩ giờ đây khó có khả năng ông sẽ trở thành CEO mới.

Hội đồng quản trị của Apple có thể sẽ muốn có một giám đốc điều hành, giống như Cook và Jobs, sẽ gắn bó ít nhất một thập kỷ.

Không có lý do gì để cho rằng sắp có sự thay đổi ở vị trí lãnh đạo. Cook có thể lớn tuổi hơn CEO của các công ty công nghệ khác đứng đầu S&P 500, nhưng ông khó có thể là người lớn tuổi nhất điều hành một tập đoàn lớn. “Nếu ông Trump hoặc ông Biden có thể làm tổng thống ở tuổi 80, Tim Cook có thể làm CEO Apple trong nhiều năm nữa. Việc các CEO rời đi ở tuổi 65 là điều đương nhiên. Thế giới đã thay đổi".

Trong khi Cook không đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ông sẽ nắm quyền trong bao lâu thì những người thân cận với ông tin rằng ông sẽ giữ chức CEO ít nhất ba năm nữa. Sau đó, họ nói rằng ông sẽ thành lập một quỹ từ thiện để quyên góp số tài sản mà ông tích lũy được tại Apple.

CÁI TÊN NỔI BẬT NHẤT

Nếu Cook ở lại lâu như vậy, mọi người trong Apple cho biết, người kế nhiệm rất có thể sẽ là John Ternus, giám đốc kỹ thuật phần cứng. Trong một công ty mà thành công luôn đến từ việc xây dựng các thiết bị xác định danh mục, việc thăng tiến của một chuyên gia kỹ thuật phần cứng lên vị trí CEO có vẻ hợp lý.

Ternus, người chưa đến 50 tuổi, cũng có nhiều khả năng sẽ gắn bó lâu dài hơn các thành viên khác trong ban điều hành, có khả năng mang lại sự ổn định giống như Cook trong một thập kỷ nữa hoặc hơn.

Ternus rất được yêu mến ở Apple và anh nhận được sự tôn trọng của Cook, Williams và các nhà lãnh đạo khác. “Tim rất thích anh ấy, vì anh ấy có thể thuyết trình tốt, cư xử rất hòa nhã, không bao giờ đưa bất cứ điều gì vào một email gây tranh cãi và là một người ra quyết định rất thận trọng”, một người thân cận với đội ngũ điều hành của Apple cho biết.

“Anh ấy có rất nhiều tố chất quản lý giống như Tim”. Christopher Stringer - cựu nhà thiết kế phần cứng hàng đầu của Apple đã gọi Ternus là “bàn tay đáng tin cậy”, người “không bao giờ thất bại với bất kỳ vai trò nào mà anh ấy được giao”. Eddy Cue - giám đốc điều hành Apple được biết đến như là người bạn tâm giao thân thiết nhất của Cook, đã nói riêng với các đồng nghiệp rằng Ternus sẽ là CEO tiếp theo.

Apple ngày càng biến Ternus thành gương mặt đại diện cho các sản phẩm mới. Anh là người đi đầu trong buổi công bố iPad vào ngày 7/5, dẫn đầu việc giới thiệu iPad Pro và iPad Air mới. Năm ngoái, anh đã tới châu Âu để thảo luận về các sáng kiến ​​môi trường của công ty, một lĩnh vực quan trọng đối với Cook.

Nhưng có lẽ dấu hiệu lớn nhất cho thấy sự nổi tiếng ngày càng tăng của Ternus là cuộc phỏng vấn truyền hình dài 30 phút, chủ yếu về chip, vào tháng 12.

Ternus gia nhập Apple vào năm 2001, ban đầu làm việc về các màn hình Mac. Vào thời kỳ đỉnh cao của Jobs, anh ấy còn quá trẻ để có thể tiếp xúc trực tiếp nhiều với người đồng sáng lập.

Trong hơn hai thập kỷ, anh dần dần đảm nhận trách nhiệm về toàn bộ dòng iPad và sau đó là Mac, AirPods và vào năm 2020 là iPhone. Một năm sau, anh được bổ nhiệm vào vị trí phần cứng.

Gần đây hơn, nhóm kỹ thuật phần cứng của Apple Watch đã bắt đầu báo cáo cho Ternus thay vì Williams. Ternus được biết đến như một cộng tác viên đã giúp các nhóm phần cứng và phần mềm làm việc gần nhau hơn, tạo ra các công nghệ mới như màn hình OLED trong iPad.

Người ta cho rằng anh tham gia mật thiết vào quá trình phát triển sản phẩm, bỏ qua các nhà quản lý cấp trung để giải quyết các vấn đề trực tiếp với từng kỹ sư.

Ternus không phải là không có những lời gièm pha. Một số người ở Apple nói rằng anh là một nhà điều hành chính trị không được một số kỹ sư hàng đầu của công ty tôn trọng do không tập trung vào các vụ đánh cược trong tương lai, thực hiện các vụ mua lại công nghệ táo bạo hoặc tạo sự khác biệt cho mình như một nhà đổi mới.

Những người hoài nghi cũng chỉ ra rằng Ternus không phải là trung tâm trong nhiều động thái sản phẩm lớn nhất của Apple trong những năm gần đây. Chẳng hạn, anh chỉ tham gia vào các thế hệ Apple Watch sau này và chưa làm đủ để giúp công ty phát triển chiến lược nhà thông minh thành công.

Các giám đốc điều hành khác, không phải Ternus, đã hình dung ra bước đột phá gần đây của Apple vào lĩnh vực robot cá nhân, mặc dù hiện tại anh đang điều hành cùng với người đứng đầu bộ phận trí tuệ nhân tạo của Apple. Trong khi Ternus giúp lãnh đạo việc tích hợp chip của Apple vào máy Mac, các giám đốc điều hành của công ty cho biết việc rời khỏi Intel có thể đã xảy ra từ nhiều năm trước.

Có lẽ điều đáng kể nhất là Ternus đã hạn chế tham gia vào hai dự án đầy tham vọng nhất gần đây của Apple: Kính Vision Pro và xe tự lái. Tất nhiên, dự án ô tô đã thất bại và chiếc kính vẫn chưa chứng minh được sẽ thúc đẩy Apple tiến tới tương lai, vì vậy không rõ liệu việc Ternus rời xa các dự án đó sẽ gây tổn hại hay có lợi cho danh tiếng của anh theo thời gian.

Anh ấy cũng mắc một số sai sót, bao gồm cả tính năng nổi bật đầu tiên sau khi tiếp quản Mac: Touch Bar, một màn hình cảm ứng phía trên bàn phím MacBook Pro khiến khách hàng bối rối và đã ngừng sản xuất sau 5 năm.

Những cái tên khác được đề cập bao gồm Craig Federighi, người đứng đầu bộ phận kỹ thuật phần mềm và Deirdre O'Brien, người đứng đầu bộ phận bán lẻ và là người bạn tâm giao của Cook. Nhưng, những người gần gũi với công ty coi họ là những người kế nhiệm khó có thể xảy ra.

Ngoài việc chuyển đổi CEO, Apple còn phải đối mặt với một sự thay đổi lớn về quản lý trong vài năm tới. Theo những người thân cận với công ty, những lãnh đạo lão làng như cựu giám đốc phần cứng Dan Riccio và cựu giám đốc tiếp thị Phil Schiller sắp hết nhiệm kỳ, trong khi các giám đốc điều hành cấp cao khác của Apple đang âm thầm chuẩn bị cho việc nghỉ hưu.

“Một năm nào đó, tôi không biết khi nào, tất cả những người này sẽ phải ra đi”, một giám đốc điều hành lâu năm nói. “Sẽ có một khoảng trống lớn”. Mỗi mùa xuân, Apple đều tổ chức cái mà họ gọi là Top 100 - một cuộc họp thường được tổ chức tại Thung lũng Carmel của California, nơi quy tụ những người quan trọng nhất của công ty.

Tháng 3 này, Ternus là sự hiện diện nổi bật, dẫn dắt buổi thuyết trình về lộ trình công nghệ của công ty. Anh ấy đã từng dẫn dắt buổi nói chuyện này trước đây, nhưng với tư cách là một người dẫn chương trình trong khi một loạt các lãnh đạo khác phụ trách các khu vực riêng lẻ. Năm nay, anh tự mình thực hiện buổi thuyết trình. Một người hiểu biết về sự kiện này nói rằng hàm ý rất rõ ràng: “Anh ấy đang được chải chuốt kỹ lưỡng”.

Trong khi vị CEO tiếp theo của Apple có thể có mặt trong phòng đó, một số người trong cuộc hoài nghi hơn cho rằng cách tiếp cận tốt nhất để công ty duy trì lợi thế của mình là xem xét bổ nhiệm một người bên ngoài.

Nhưng kịch bản đó có lẽ không thể xảy ra. Một nhà lãnh đạo lâu năm khác của Apple cho biết công ty thường gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân tài ở cấp điều hành bên ngoài. “Đó sẽ là người trong cuộc”, người này khẳng định.