Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 135/2024/NĐ-CP ngày 22/10/2024 quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ (Nghị định 135). Với nhiều thay đổi lớn về mặt cơ chế, đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy năng lượng xanh và phát triển bền vững.

Cụ thể, Nghị định 135 có phạm vi áp dụng mở rộng cho tất cả các đối tượng là nhà ở, cơ quan công sở, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế, cơ sở sản xuất, cơ sở kinh doanh được đầu tư, xây dựng trên phạm vi cả nước.

Việc mua bán điện trực tiếp giữa các tổ chức, cá nhân được thực hiện theo Nghị định số 80/2024/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với Khách hàng sử dụng điện lớn (cơ chế DPPA).

Đáng chú ý, Nghị định 135 nêu rõ đối với trường hợp các hệ thống không đấu nối với lưới điện quốc gia thì sẽ được miễn trừ giấy phép hoạt động điện lực và không bị giới hạn về công suất lắp đặt.

Đồng thời, ưu đãi về thuế cũng được áp dụng cho các tổ chức, cá nhân lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà, giúp giảm chi phí đầu tư ban đầu và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển năng lượng tái tạo.

Một điểm quan trọng khác là cơ chế bán điện dư được quy định chi tiết trong Nghị định 135. Nếu hệ thống điện mặt trời mái nhà có dư thừa điện năng, phần điện này có thể được bán lên lưới điện quốc gia với mức giá tính theo giá thị trường. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ thanh toán cho các hộ gia đình và doanh nghiệp phần điện dư phát lên lưới, nhưng không quá 20% công suất lắp đặt của hệ thống.

Theo đánh giá mới nhất của Chứng khoán Vietcap, Nghị định 135 sẽ giúp góp phần củng cố nguồn cung điện cho Việt Nam trong giai đoạn 2025 - 2030. Ngoài ra, điều này sẽ có tác động tích cực đến triển vọng kinh doanh của một số doanh nghiệp, điển hình là Tập đoàn PC1 (mã cổ phiếu PC1), Tập đoàn Bamboo Capital (mã cổ phiếu BCG), và Tổng Công ty IDICO (mã cổ phiếu IDC).

Cụ thể, theo Chứng khoán Vietcap, Tập đoàn PC1 (mã cổ phiếu PC1) đang sở hữu 30 MW điện mặt trời mái nhà tại Khu công nghiệp Nomura 1 - Giai đoạn 1 và dự kiến sẽ phát triển thêm 30 MW nữa tại Giai đoạn 2 của khu công nghiệp này; 50 MW tại Khu công nghiệp Nomura 2; và 50 MW tại khu công nghiệp của công ty liên kết - Western Pacific trong 3 - 5 năm tới đây.

Bên cạnh đó, với kinh nghiệm dày dặn trong việc thi công các dự án năng lượng quy mô lớn, Tập đoàn PC1 có thể sẽ giành được nhiều hợp đồng mới về giải pháp điện mặt trời mái nhà tại các khu công nghiệp lớn.

Đối với Tập đoàn Bamboo Capital (mã cổ phiếu BCG), đây được xem là doanh nghiệp hưởng lợi lớn nhất thông qua công ty con chuyên về mảng năng lượng tái tạo - BCG Energy (mã cổ phiếu BGE). BCG Energy hiện đang khai thác thương mại nhiều hệ thống điện mặt trời áp mái tại các địa bàn trên cả nước với tổng công suất 75 MW.

Đa phần hệ thống điện mặt trời áp mái được BCG Energy lắp đặt tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, nhà xưởng sản xuất. Có thể kể đến một số doanh nghiệp lớn sử dụng hệ thống điện mặt trời áp mái của BCG Energy như Khu Công nghiệp Linh Trung, Vinamilk, Thế Giới Di Động,…

Hiện nay, BCG Energy đang lắp đặt các dự án điện mặt trời áp mái mới tại hệ thống cửa hàng Thế Giới Di Động và Bách Hóa Xanh, dự kiến hoàn tất lắp đặt cho 115 cửa hàng trong năm 2024.

Giai đoạn 2025- 2028, tổng công suất điện mặt trời áp mái của BCG Energy dự kiến sẽ đạt 500 MW; qua đó, trở thành doanh nghiệp dẫn đầu thị trường trong lĩnh vực này.

Trong khi đó, Tổng Công ty IDICO (mã cổ phiếu IDC) đã thành lập công ty con IDICO-Energy nhằm tập trung triển khai các dự án điện mặt trời áp mái, đáp ứng nhu cầu năng lượng sạch của các đối tác đặt nhà máy tại các khu công nghiệp của Tổng Công ty IDICO.

Cuối năm 2023, Tổng Công ty IDICO đã hợp tác với Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đưa ra các giải pháp phát triển năng lượng xanh trong các khu công nghiệp. Với quỹ đất lên đến 3.200 ha, tập trung tại các khu vực công nghiệp trọng điểm, Tổng Công ty IDICO hiện là một trong những nhà phát triển khu công nghiệp lớn nhất cả nước.

IDICO-Energy đặt mục tiêu, tới năm 2026, sẽ phát triển được 100 - 120 MW điện mặt trời mái nhà.