Năm 2023, doanh số ô tô tiếp đà giảm sút trong các tháng đầu năm là một tín hiệu đáng lo ngại, không chỉ với các doanh nghiệp sản xuất, mà một số địa phương có thể bị hụt thu ngân sách, lao động mất việc làm. Lượng tồn kho các sản phẩm ô tô cao trong thời gian qua đến từ việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng khó, lãi suất tăng cao, tỷ giá và lãm phát...

Trước bối cảnh đó Chính phủ đã đưa ra những chính sách hỗ trợ cho ngành sản xuất ô tô trong nước. Ngoài ra, doanh số bán xe điện cá nhân trong đầu năm 2023 tăng cao sẽ trở thành xu thế trong tương lai không xa.

Doanh số ô tô giảm mạnh trong 5 tháng đầu năm

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), sản lượng bán ô tô tại thị trường trong nước ở 5 tháng đầu năm 2023 giảm 36% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt 113.527 chiếc. Doanh số bán xe cá nhân và xe lắp ráp giảm lần lượt là 43% và 40%, nhu cầu yếu do lãi suất cho vay mua ô tô cao. Chứng khoán VNDirect cho rằng khó khăn sẽ kéo dài ít nhất đến hết quý 2/2023 do lượng hàng tồn kho vẫn ở mức cao.

Doanh số ô tô giảm mạnh vào đầu năm 2023

TC Group, đơn vị lắp ráp và phân phối xe Hyundai cũng ghi nhận kết quả kinh doanh không mấy khả quan. Trong 5 tháng đầu năm, doanh thu của Huyndai chỉ đạt 22.903 chiếc giảm 28,6% so với cùng kỳ năm 2022. Cũng trong thời gian đó, VinFast bán được 8.483 chiếc giảm 30,4% do ngừng bán xe máy xăng từ cuối quý 4/2022.

Savico (SVC), đơn vị phân phối nhiều thương hiệu như Toyota, Ford, Honda, Hyundai, Mitsubishi... ghi nhận lãi sau thuế chỉ còn 14,7 tỷ đồng, giảm gần 85% so với cùng kỳ năm 2022 và giảm hơn 11 lần so với quý trước. Lượng hàng tồn kho của doanh nghiệp vượt 2.000 tỷ đồng.

Theo Tổng cục Hải quan, cả nước trong tháng 3/2023 đã nhập khẩu 15.228 chiếc ô tô các loại, kim ngạch đặt 355 triệu USD tăng 23,2% về lượng và 36,8% về trị giá. Việt Nam đã nhập khẩu 61.974 ô tô nguyên chiếc, tăng 21% so với cùng kỳ trong 5 tháng 2023. Các hãng xe và nhà phân phối đang áp dụng chính sách giảm giá mạnh, lên tới 100% lệ phí trước bạ cùng nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn khác để giải bài toán tồn kho cao. Tuy nhiên, VNDirect cho rằng doanh số bán ô tô sẽ tiếp tục ảm đạm trong tháng 6/2023 do nhu cầu tiêu thụ vẫn yếu.

Trong bối cảnh thị trường ảm đạm, giá cổ phiếu ngành ô tô trong thời gian qua cũng có mức tăng trưởng chậm, và có sự phân hóa mạnh.

Cụ thể, kể từ đầu năm đến nay, cổ phiếu CMC của Công ty Cổ phần Đầu tư CMC chỉ giao dịch quanh vùng giá 5.100 - 5.400 đồng/cổ phiếu, doanh nghiệp này đã có thời kỳ cổ phiếu tăng mạnh lên mức đỉnh với mức giá 130.000 đồng/cổ phiếu.

Quảng cáo

Hay như cổ phiếu HAX của Công ty Cổ phần Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (Haxaco) ghi nhận mức giảm gần 10%, hiện đang giao dịch quanh vùng giá hơn 15.000 đồng/cổ phiếu. Tương tự, cổ phiếu VEA của Tổng Công ty Máy động lực và máy nông nghiệp Việt Nam - CTCP (VEAM) cũng ghi nhận mức giảm gần 10% trong nửa đầu năm 2023.

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn có những cổ phiếu "tỏa sáng" nhờ câu chuyên riêng. Trong đó, TMT là cổ phiếu được nhiều người quan tâm nhất thời gian gần đây, kể từ khi doanh nghiệp này cho ra mắt chiếc ô tô điện mini đầu tiên tại Việt Nam. Kể từ đầu năm đến nay, cổ phiếu này đã ghi nhận mức tăng hơn 130% từ hơn 9.000 đồng/cổ phiếu lên vùng giá 22.000 đồng/cổ phiếu.

Kỳ vọng bước ngoặt đến từ các chính sách ưu đãi

Ngày 23/5/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã quyết định giảm một số lãi suất như lãi suất tái cấp vốn (giảm 0,5 điểm %), trần lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng đến 6 tháng (giảm 0,5 điểm %). Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng đã tiếp tục giảm lãi suất huy động các kỳ hạn từ tháng 5/2023. Mặt bằng chung lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng niêm yết tại các ngân hàng thương mại cũng đã giảm xuống dưới 8%/năm. Việc ngân hàng giảm lãi suất sẽ thúc đẩy nhu cầu mua sắm các hàng hóa xa xỉ như ô tô.

Liên quan đến chính sách hỗ trợ, Chính phủ ban hành Nghị định 36 gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Cụ thể, thời hạn nộp thuế môn bài phát sinh của kỳ tính thuế tháng 6, 7, 8, 9 chậm nhất là ngày 20/11/2023. Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 21/6 đến hết năm 2023. Sau khi hết hiệu lực, việc nộp số thuế này sẽ được thực hiện theo quy định hiện hành. Đây là lần thứ 4 kể từ đầu năm 2020, thuế tiêu thụ đặc biệt được gia hạn nhằm hỗ trợ và phục hồi sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định giảm một số lãi suất điều hành

Theo đó, Chính phủ đã thông qua đề án giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất trong nước, có hiệu lực từ 1/7 đến hết năm 2023. Trước đó, sau khi được áp dụng giảm lệ phí trước bạ trong nửa cuối 2020 và 6 tháng đầu năm 2022, tổng doanh số bán ô tô toàn thị trường chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ. Đặc biệt, doanh số bán ô tô con trong nửa cuối 2020 đạt 189.451 chiếc, tăng 76% so với 6 tháng năm 2020 và 33% so với cùng kỳ, trong khi con số này trong 6 tháng năm 2022 đạt 252.932 chiếc tăng 36% so với cùng kỳ năm trước. Do đó, chứng khoán VNDirect kỳ vọng các chính sách ưu đãi từ Chính phủ sẽ là động lực chính cho sự phục hồi của ngành ô tô trong nửa cuối 2023.

Việc thị trường ô tô Việt Nam có mức tăng trưởng nhanh hàng đầu Châu Á cũng là yếu tố tích cực hỗ trợ triển vọng cổ phiếu ngành ô tô trong thời gian dài hạn.

Cơ quan Phương tiện Năng lượng Quốc tế (IEA) dự báo rằng doanh số bán xe điện toàn cầu sẽ tăng lên 14 triệu chiếc vào năm 2023, tăng 35% so với cùng kỳ và đạt tổng thị phần khoảng 18% doanh số toàn cầu.

Nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam đang thực hiện các động thái hạn chế xe động cơ đốt trong, dần phổ biến hóa xe điện, ô tô chạy năng lượng xanh nhằm điều hòa khí hậu, giảm ô nhiễm mỗi trường. Tỷ lệ sử dụng xe điện đang tăng lên, tạo ra tác động ngày càng lớn đối với ngành công nghiệp ô tô.

Theo nhận định của các chuyên gia của VNDirect, các chính sách ưu đãi từ Chính phủ sẽ có những tác động tích cực đến doanh nghiệp ô tô trong giai đoạn tới. VNDirect kỳ vọng cổ phiếu HAX sẽ được hưởng lợi từ các chính sách ưu đãi của Chính phủ khi hầu hết các mẫu xe của HAX đều được lắp ráp trong nước.

Trong khi đối với VEA, VNDirect cho rằng Toyota sẽ tiếp tục giành thị phần trong nửa cuối 2023-24 nhờ các tính năng/giá hấp dẫn như Corolla Cross (CBU, SUV nhỏ gọn) và Veloz (CBU, MPV) và tận dụng lợi thế từ việc giảm thuế trước bạ.