Cuối tuần qua, thị trường tài chính thế giới đã chao đảo trước sự sụp đổ của Ngân hàng Silicon Valley (SVB) chỉ trong vòng 48 tiếng sau cuộc họp với các nhà đầu tư, trở thành ngân hàng có quy mô phá sản lớn thứ 2 trong lịch sử thị trường tài chính toàn cầu (sau Washington Mutual năm 2008). Một số ý kiến lo ngại sự kiện này có thể dẫn tới hiệu ứng dây chuyền tới các ngân hàng khác tại Mỹ và thế giới, trong đó có Việt Nam…

Fed có thể hạ lãi suất

Trong báo cáo mới đây nhất của chứng khoán Mirae Asset Việt Nam cho rằng, thị trường đã không còn kỳ vọng Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất 50 điểm cơ bản vào tuần tới khi sự sụp đổ bất ngờ của hai ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) và Signature Bank (SB) đã làm rung chuyển hệ thống tài chính.

Tổ chức chứng khoán này kỳ vọng hiện tại là tăng 25 điểm cơ bản, với một số kỳ vọng sẽ tiến tới không tăng lãi suất. Theo Mirae Asset, đây là một sự đảo ngược kỳ vọng một cách nhanh chóng, sau khi Fed đã có nhiều bình luận mang tính diều hâu khiến gần như toàn bộ thị trường (69,8%) tin vào việc sẽ tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản chỉ một tuần trước đó.

Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam cũng hy vọng rằng sự sụp đổ của SVB và SB chỉ là những trường hợp cá biệt, hơn là những rủi ro mang tính hệ thống tại thời điểm này. Tính đến ngày 31/12/2022 tổng tài sản của SVB là 209 tỷ USD là khá nhỏ so với top 15 ngân hàng lớn nhất của Mỹ xét về tổng tài sản và vấn đề của SVB chủ yếu là do sự không phù hợp về sự chênh lệch đáo hạn giữa tài sản có/nợ phải trả.

Đồng quan điểm, chứng khoán VNDirect cho rằng, thị trường kỳ vọng Fed giảm cường độ tăng lãi suất để giải cứu các ngân hàng. Sự sụp đổ của SVB đang đặt Fed vào tình thế khó, một mặt, vẫn chịu áp lực phải tăng lãi suất điều hành để kiềm chế tình hình lạm phát, mặt khác, tiếp tục tăng lãi suất có thể đẩy các tổ chức tài chính vào tình thế nguy hiểm.

Thị trường nghiêng về kịch bản Fed chỉ tăng 0,25 điểm cơ bản lãi suất điều hành trong cuộc họp tháng 3 tới lên mức 4,75-5 điểm cơ bản. Cá biệt có một số bên còn cho rằng Fed sẽ không tăng lãi suất điều hành trong cuộc họp tới (như Goldman Sachs).

Theo VNDirect, trong bối cảnh Fed liên tục tăng lãi suất, SVB phải đối diện với khoản lỗ vượt qua cả vốn chủ sở hữu. Mặt khác, phần lớn tiền gửi huy động của SVB lại tập trung vào các startup và quỹ đầu cơ. Vì vậy, SVB rơi vào khủng hoảng khi hàng loạt các khách hàng thực hiện rút tiền.

Sự sụp đổ của SVB được xem là hệ quả nảy sinh từ quá trình thắt chặt lãi suất mạnh tay trong thời gian vừa qua nhằm kiềm chế lạm phát. Sau SVB, Signature Bank, ngân hàng tiền số lớn nhất nước Mỹ cũng phải đóng cửa và chịu sự tiếp quản của của cơ quan quản lý.

Chỉ tác động tới tâm lý nhà đầu tư trong ngắn hạn

Theo các nhận định của chuyên gia khu vực, khủng hoảng SVB hiện nay ít có tác động đến rủi ro hệ thống của các thị trường Châu Á, trong đó có Việt Nam. Do đó, tác động của sự kiện SVB lên tài chính khu vực Châu Á sẽ là không lớn.

Phần lớn nhờ sự phục hồi ổn định của nền kinh tế Trung Quốc. Thị trường bất động sản – tín dụng Trung Quốc đã qua giai đoạn khó khăn nhất khi doanh số bán nhà bắt đầu tăng trưởng dương từ tháng 2/2023. Nhìn chung thị trường chứng khoán Châu Á phản ứng tương đối “bình tĩnh” trong phiên các phiên vừa qua. Mặt khác, đồng USD dự kiến sẽ yếu hơn sau sự kiện SVB cũng là yếu tố tích cực đối các nước mới nổi.

Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, VNDirect duy trì quan điểm thận trọng trong nửa đầu năm 2023. Nghị quyết 33/NQCP vừa được ban hành ngày 11/3 trong đó lưu ý về vấn đề tái cấu trúc các khoản nợ của các doanh nghiệp bất động sản. Đây là một trong những thông tin thị trường khá mong chờ trong thời gian gần đây. Bên cạnh đó, dòng vốn nước ngoài từ các quỹ ETFs (ước khoảng 4 nghìn tỷ VND) dự kiến vào Việt Nam cũng sẽ là yếu tố tích cực cho thị trường trong nước.

Tuy nhiên, VNDirect vẫn cho rằng, trong nửa đầu năm 2023, đà tăng của VN-Index sẽ khá mong manh và không ổn định trong bối cảnh thanh khoản thấp, áp lực lãi suất, tỷ giá và bài kiểm tra năng lực thanh toán cho trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn vẫn còn đó. Vì vậy nhà đầu tư cần hết sức thận trọng trong việc sử dụng đòn bẩy, quan sát các diễn biến tiếp theo của thị trường thế giới cũng như nên ưu tiên “mục tiêu phòng thủ” trong ngắn hạn với các nhóm cổ phiếu giá trị/hoặc cổ tức hấp dẫn.

Đồng quan điểm, chứng khoán Agribank cho rằng, sự kiện ngân hàng SVB tác động tới thị trường Việt Nam cũng chỉ nghiêng nhiều về yếu tố tâm lý nhà đầu tư trong ngắn hạn, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng về ngắn hạn sẽ không quá lớn.

Do hiện tại, các áp lực về lạm phát, tỷ giá và lãi suất đã phần nào giảm nhiệt, thông qua các Quyết định và Nghị quyết được Chính phủ ban hành, sẽ giúp dòng vốn tín dụng của các ngân hàng, đầu tư của các doanh nghiệp phần nào được khơi thông. Bên cạnh đó, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung – dài hạn của Việt Nam hiện đã được kiểm soát chặt chẽ, đồng thời danh mục đầu tư trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng chiếm quy mô khá nhỏ so với các ngân hàng ở Mỹ.

Ngoài ra, ngân hàng SVB cũng không mở hoạt động kinh doanh trực tiếp tại Việt Nam, do đó nền kinh tế sẽ không chịu tác động trực tiếp từ sự kiện này.

Đánh giá mức độ ảnh hưởng từ sự kiện này tới thị trường chứng khoán Mỹ không quá nghiêm trọng, chứng khoán Agribank nhận định tác động tới thị trường chứng khoán Việt Nam cũng sẽ không kéo dài.