Việc sử dụng thuật toán, robot và lệnh tần suất cao trong đặt lệnh giao dịch chứng khoán trực tuyến đang được cơ quan quản lý nghiên cứu để chuẩn bị đầy đủ các điều kiện từ cơ sở pháp lý, hạ tầng công nghệ. Trong bối cảnh hiện tại của thị trường chứng khoán Việt Nam, sự thông suốt, an toàn và ổn định chung của thị trường chứng khoán là ưu tiên hàng đầu, đi kèm với đó phải là tính tuân thủ pháp lý, công bằng và bảo vệ lợi ích chung của số đông nhà đầu tư và thành viên công ty chứng khoán.

CHỦ ĐỘNG VỚI RỦI RO

Tại văn bản gửi tới các công ty chứng khoán mới đây, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước yêu cầu các đơn vị này rà soát và dừng ngay việc sử dụng robot đặt lệnh giao dịch chứng khoán trực tuyến tự động với tần suất lớn.

Về vấn đề này, một số ý kiến cho rằng, việc sử dụng thuật toán, robot và lệnh tuần suất cao trong đặt lệnh giao dịch trực tuyến là một xu thế của ứng dụng công nghệ vào tài chính, giúp tăng thanh khoản, đem lại lợi ích cho thị trường chứng khoán. Chính vì vậy, thị trường chứng khoán Việt Nam cũng nên nghiên cứu để áp dụng.

Thông tin với báo chí, đại diện lãnh đạo Uỷ ban Chứng khoán cho biết, cơ quan quản lý luôn ủng hộ và tạo điều kiện để các tổ chức kinh doanh chứng khoán ứng dụng khoa học công nghệ trong việc tạo ra sản phẩm mới hoặc đa dạng hình thức kinh doanh.

Tuy nhiên, với đặc thù của lĩnh vực chứng khoán, tất cả những sáng tạo, ứng dụng mới trong kinh doanh đều phải đảm bảo nhiều yếu tố như tính tuân thủ pháp lý, tính minh bạch, công bằng và quan trọng nhất là phù hợp bối cảnh thực tiễn của thị trường Việt Nam.

Theo đại diện Uỷ ban Chứng khoán, trên thực tế, hệ thống giao dịch của HOSE đã từng xuất hiện tình trạng nghẽn lệnh vì số lệnh tăng quá nhanh, chạm ngưỡng năng lực lệnh của hệ thống. Giải pháp kỹ thuật cũng đã được triển khai và đem lại sự hoạt động thông suốt của thị trường chứng khoán vài năm gần đây.

Thời gian qua, thông qua công tác quản lý và giám sát với hoạt động cung ứng dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến tại các công ty chứng khoán, các đơn vị chuyên môn của cơ quan quản lý đã nhận thấy có hiện tượng sử dụng công nghệ robot để đặt lệnh giao dịch chứng khoán trực tuyến tự động với tần suất lớn. Hoạt động này tiềm ẩn nhiều rủi ro và làm ảnh hưởng đến sự ổn định của thị trường chứng khoán.

“Vì vậy, cơ quan quan quản lý đã yêu cầu các công ty chứng khoán rà soát và dừng ngay việc áp dụng lệnh tần suất lớn bằng robot. Đây là giải pháp cần thiết, mang tính chủ động để đảm bảo sự thông suốt, an toàn, tránh những tác động tiêu cực khó lường lên thị trường chung, cũng như lợi ích chung của các nhà đầu tư.

SỰ THÔNG SUỐT ĐƯỢC ĐẶT LÊN HÀNG ĐẦU

Theo thông tin từ đại diện Uỷ ban Chứng khoán, việc sử dụng thuật toán, robot và lệnh tần suất cao trong đặt lệnh giao dịch chứng khoán trực tuyến cũng đã được một số thị trường chứng khoán trên thế giới áp dụng hoặc áp dụng thử nghiệm. Đây là xu thế của công nghệ mới và tùy thuộc vào từng điều kiện pháp lý, cũng như hạ tầng công nghệ của từng thị trường chứng khoán mà cơ quan quản lý thị trường nước sẽ quyết định áp dụng hay không hoặc áp dụng ở mức độ nào.

Với thị trường Việt Nam, lệnh theo thuật toán, robot hay lệnh tần suất cao đang được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị liên quan nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện từ quy định pháp lý, đến thực tiễn hệ thống công nghệ toàn thị trường và cả hệ thống công nghệ của từng công ty chứng khoán.

Tuy nhiên, lãnh đạo Uỷ ban Chứng khoán cũng khẳng định: “Mục tiêu của cơ quan quản lý là điều hành hoạt động của thị trường đúng pháp luật, đảm bảo thị trường có thanh khoản, thông suốt, ổn định, an toàn, công bằng và minh bạch. Chính vì vậy, các giải pháp dịch vụ, sản phẩm mới luôn được nghiên cứu, khuyến khích nhưng phải phù hợp với điều kiện thực tiễn từng giai đoạn phát triển và quan trọng hơn hết là phải vì mục tiêu chung của thị trường và lợi ích của đại đa số các chủ thể tham gia thị trường, bao gồm cả các tổ chức kinh doanh chứng khoán, tổ chức niêm yết/đăng ký giao dịch và nhà đầu tư”.

Đại diện lãnh đạo của Uỷ ban Chứng khoán cũng chia sẻ thêm, cơ quan quản lý luôn hoan nghênh các công ty chứng khoán sáng tạo và tiên phong trong việc triển khai sản phẩm, dịch vụ mới. Tuy nhiên, chứng khoán là một lĩnh vực mang tính đặc thù và các tổ chức kinh doanh chứng khoán là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

"Chính vì vậy, với hiện trạng thị trường chứng khoán trong nước hiện nay, bên cạnh sự nỗ lực, quyết liệt của cơ quan quản lý nhà nước các cấp, Uỷ ban Chứng khoán đã yêu cầu các công ty chứng khoán rà soát và dừng việc sử dụng robot đặt lệnh tự động. Đây là giải pháp cần thiết để chủ động với rủi ro và hài hòa giữa mục tiêu quản lý nhà nước, lợi ích chung của toàn thị trường và các chủ thể tham gia”, lãnh đạo Uỷ ban Chứng khoán nhấn mạnh.

Theo văn bản của Uỷ ban Chứng khoán gửi các công ty chứng khoán, căn cứ vào quy định về giao dịch chứng khoán trực tuyến tại Thông tư số 13/2017/TT-BTC và Thông tư số 73/2020/TT-BTC hướng dẫn giao dịch điện tử trên thị trường chứng khoán, việc sử dụng các công nghệ trên để đặt lệnh chưa được phép thực hiện.

Vì vậy, Uỷ ban Chứng khoán yêu cầu các công ty chứng khoán thực hiện rà soát và dừng ngay việc sử dụng hình thức đặt lệnh tự động; đồng thời có biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn các hình thức đặt lệnh tự động và yêu cầu nhà đầu tư chấm dứt việc sử dụng hình thức trên (nếu có) khi chưa được cơ quan quản lý cho phép.

Uỷ ban Chứng khoán yêu cầu các công ty chứng khoán nghiêm túc thực hiện và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về các vấn đề trên.