Chiều ngày 25/10/2022, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày Tờ trình về dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2011. Qua 12 năm thực thi, các quy định tại Luật đã góp phần thay đổi mạnh mẽ công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; kiến tạo các khuôn khổ, nền tảng cơ bản vững chắc để tiếp tục phát triển của hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam trong thời gian tới.

Nhưng, quá trình thực thi Luật hiện hành đã bộc lộ một số điểm hạn chế liên quan đến tính thống nhất, hiệu lực, hiệu quả thực thi các quy định của Luật; sự thay đổi của thực tiễn sản xuất, kinh doanh cũng như những yêu cầu, xu thế mới; cùng với đó, trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, định hướng công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong đó, đã chỉ rõ và đặt ra yêu cầu xem xét, sửa đổi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010.

Vì vậy, việc xây dựng Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) là cần thiết nhằm kịp thời thể chế hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và khắc phục những hạn chế, bất cập đặt ra trong thực tiễn.

Bên cạnh đó, để phù hợp với xu hướng phát triển mạnh mẽ của các mô hình giao dịch xuyên biên giới, Dự thảo Luật đã mở rộng đối tượng áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài có liên quan; sửa đổi khái niệm người tiêu dùng theo hướng làm rõ người tiêu dùng là cá nhân mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không vì mục đích thương mại. Việc sửa đổi khái niệm người tiêu dùng nêu trên nhằm tạo căn cứ xác định chính xác người tiêu dùng trong quá trình thực thi các quy định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; đồng thời, phù hợp với xu hướng quy định tại nhiều nước như: Mỹ, Liên minh châu Âu, Canada, Nga, Nhật Bản, Singapore,...

Nhằm nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền lợi đối với nhóm người tiêu dùng có yếu tố riêng, gặp nhiều bất lợi hơn người tiêu dùng thông thường, như: người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, người dân tộc thiểu số, người bị bệnh hiểm nghèo,... Dự thảo Luật bổ sung quy định về khái niệm và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương.

Để làm rõ hơn nội dung về bảo vệ thông tin của người tiêu dùng, Dự thảo Luật có điều chỉnh, bổ sung quy định về trách nhiệm bảo vệ thông tin của người tiêu dùng, trong đó quy định cụ thể việc tổ chức, cá nhân kinh doanh phải thông báo rõ ràng, công khai, bằng hình thức phù hợp với người tiêu dùng về mục đích, phạm vi thu thập, sử dụng thông tin của người tiêu dùng trước khi thực hiện và phải được người tiêu dùng đồng ý.

Dự thảo Luật đã hoàn thiện một số quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng, bao gồm trách nhiệm về: Bảo vệ thông tin của người tiêu dùng; bảo đảm an toàn, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; cung cấp thông tin; bảo hành, thu hồi sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật; hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung và trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng.

Dự thảo Luật quy định rõ hơn về trách nhiệm chung và trách nhiệm quản lý ngành của Bộ Công Thương, trách nhiệm của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân các cấp đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đặc biệt, Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong việc tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thực hiện chủ trương tăng cường xã hội hóa công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Dự thảo Luật bổ sung quy định nhằm xác định rõ quyền, nghĩa vụ và hoạt động của các tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng, Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về người tiêu dùng có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh thương lượng hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức xã hội có liên quan hỗ trợ thương lượng; hoàn thiện quy định về phương thức hòa giải, trọng tài, về vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự.