Câu chuyện khởi nguồn của nhà sản xuất chip giá trị nhất thế giới bắt đầu từ 30 năm trước, khi ba kỹ sư gặp nhau trong một quán ăn ở Thung lũng Silicon, cùng nhau lên ý tưởng về điện toán và mơ ước thành lập công ty sẽ thay đổi cuộc sống của họ…
Kể từ những ngày đầu thành lập Nvidia, công ty đã sớm đặt cược vào những thị trường gần như không tồn tại vào thời điểm đó, như chơi game trên PC đến điện toán AI. Jensen Huang, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của công ty sản xuất chip Nvidia gọi chúng là “thị trường 0 tỷ USD”.
Và mọi doanh nghiệp trị giá 1 nghìn tỷ USD đều bắt đầu từ một thị trường 0 tỷ USD. Các công ty giàu nhất trên trái đất luôn có khả năng nhìn xung quanh và tưởng tượng ra tương lai mà không ai khác có thể nhìn thấy, vì những cơ hội sinh lợi nhất trong bất kỳ ngành nào là những cơ hội không ai nghĩ rằng nó sẽ đáng giá đến thế.
Những người sáng lập Nvidia Curtis Priem, Jensen Huang và Chris Malachowsky
Đi lên từ thị trường 0 tỷ USD
Những ngày đầu của bất kỳ công ty nào cũng có thể tiết lộ rất nhiều điều về văn hóa của công ty đó trong suốt quãng thời gian tồn tại còn lại của công ty đó và triết lý tổ chức được hình thành giữa những ngụm cà phê trong quán ăn đã giúp giải thích thành công của Nvidia cho đến ngày nay.
Những nhà đồng sáng lập của Nvidia, ông Jensen Huang, Chris Malachowsky và Curtis Priem đã biết nhau nhiều năm trước khi họ kết hợp những tài năng bổ sung cho nhau và cùng nhau kinh doanh. Họ đã gặp nhau nhiều lần vào năm 1992 và 1993 để thảo luận về những con chip chuyên dụng sẽ mang lại đồ họa 3-D chân thực hơn cho việc chơi game tại quán ăn gia đình Denny's.
Priem và Malachowsky là kỹ sư tại Sun Microsystems, trong khi Huang làm việc cho LSI Logic. Do đó, họ không thể gặp nhau tại văn phòng trong khi tìm cách nghỉ việc tại công ty hiện tại. “Lãnh thổ trung lập cho phép điều này là Denny’s”, ông Priem nói. Và đó cũng là nơi họ thành lập công ty, nhưng họ đã chuyển đi trước khi nó chính thức là Nvidia. Họ nhận ra rằng một quán ăn bên đường cao tốc không phải là văn phòng lý tưởng khi họ nhận thấy những vết đạn trên cửa sổ phía trước. “Có lẽ đây không phải là nơi an toàn nhất để đi chơi hàng giờ đồng hồ,” Malachowsky nói.
Một điều họ biết là họ muốn kinh doanh chip. Vào thời điểm đó, card đồ họa được gọi bằng hai chữ cái và ông Priem thích âm của “NV”, phát âm là envy, hay ghen tỵ. Họ gọi công ty khởi nghiệp của mình là Nvision, đó không phải là một từ có thực và không gợi ý về những gì họ sẽ làm, họ cho rằng nó thật hoàn hảo. Priem đi đến máy trả lời tự động trong bếp của mình để ghi âm lời chào từ trụ sở toàn cầu của Nvision. Vấn đề duy nhất là một số công ty đã có tên tương tự, trong đó có một công ty sản xuất giấy vệ sinh thân thiện với môi trường. Priem với lấy cuốn từ điển tiếng Latinh của mình và tìm thấy từ khác cho ghen tị. Invidia. Và từ đó, công ty của họ trở thành Nvidia.
Curtis Priem chơi trò chơi điện tử trong văn phòng Nvidia năm 1993 Quảng cáo
Có rất nhiều người mà họ đã phải vật lộn để thuyết phục về tầm nhìn của Nvidia trong những năm đầu tiên, trong đó có cả mẹ của ông Huang. Ông vẫn nhớ lời khuyên mà bà dành cho ông khi ông thông báo rằng họ sẽ thành lập một công ty để sản xuất chip mà mọi người sẽ sử dụng để chơi trò chơi. “Tại sao con không đi kiếm việc làm?”, bà nói. Nhưng vụ cá cược này đã được đền đáp về lâu dài.
Vào thời điểm công ty mới thành lập, chỉ có một số công ty sản xuất chip đồ họa. Con số này nhanh chóng nhân lên gấp bội trong ba năm sau đó. Bằng sự gan góc và quyết tâm, ba kỹ sư điện trẻ tuổi đã thành lập Nvidia để tạo ra những con chip chuyên dụng tiên tiến giúp tạo ra đồ họa nhanh hơn và chân thực hơn cho các trò chơi điện tử.
“Không có thị trường vào năm 1993, nhưng chúng tôi đã thấy một làn sóng đang đến,” ông Malachowsky nói với Forbes. Làn sóng ở đây là thị trường dành cho GPU hoặc bộ xử lý đồ họa thời đó. Quay lại những ngày đó, những con chip này được bán cho các game thủ để cắm vào bo mạch chủ của PC, nó có thể tạo ra đồ họa 3D cực nhanh và có giá trị lên tới 1.200 USD. Hai thập kỷ sau, những con chip này vẫn chiếm hơn một nửa doanh thu của Nvidia.
Trở thành doanh nghiệp nghìn tỷ USD
Đó cũng là lịch sử của Nvidia. Nó không nằm trong các lĩnh vực quen thuộc như Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon, Meta hay Tesla. Chất bán dẫn của Nvidia là động cơ vô hình, không thể thiếu cung cấp năng lượng cho những góc hấp dẫn nhất của nền kinh tế. Và các chip đồ họa tiên tiến được gọi là GPU cần thiết cho trí tuệ nhân tạo hầu như chỉ do Nvidia sản xuất. Dường như những người khai thác trong cơn sốt vàng của trí tuệ nhân tạo phụ thuộc vào một công ty duy nhất để cung cấp cuốc và xẻng cho họ.
Nvidia đã muốn tạo ra một con chip tốt hơn và xây dựng một loại hình kinh doanh mới xung quanh nó. Malachowsky chịu trách nhiệm thiết kế phần cứng. Curtis Priem lấy kiến trúc phần mềm. Huang chịu trách nhiệm về các quyết định kinh doanh. Khi họ chọn những quả trứng của mình, anh ấy đã tiến hành nghiên cứu thị trường ở nhà hàng gia đình Denny's, nghiên cứu sự cạnh tranh, giá silicon và lợi nhuận tiềm năng của công ty không tên của họ.
Nvidia đã nhiều lần đứng trước nguy cơ phá sản trong khoảng thời gian đầu thành lập trước khi tung ra đơn vị xử lý đồ họa đã cứu cánh công ty vào năm 1997. Năm 2007, khi tung ra một nền tảng mới cho điện toán tăng tốc, hệ thống này đã đi trước thời đại và lợi nhuận của công ty tăng mạnh. Tuy nhiên, trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, giá trị của Nvidia nhanh chóng giảm xuống dưới 5 tỷ USD.
Chip Nvidia được trưng bày tại hội chợ triển lãm Computex Đài Bắc ở Đài Loan, nơi CEO Nvidia Jensen Huang tiết lộ một loạt sản phẩm và dịch vụ mới gắn liền với trí tuệ nhân tạo
Vai trò thiết yếu của Nvidia trong sự bùng nổ AI là lý do vốn hóa thị trường của nó tăng gần gấp ba lần trong chưa đầy 8 tháng vào năm 2023 và công ty đã kiếm được 184 tỷ USD trong tuần đó chỉ trong một ngày giao dịch sôi động. Nó có giá trị cao hơn nhiều đối thủ của nó cộng lại sau khi thu nhập vượt trội khiến các nhà đầu tư cảm thấy hồ hởi. Nvidia Corp đã gia nhập câu lạc bộ ưu tú của các công ty Mỹ có giá trị thị trường 1 nghìn tỷ USD tại một thời điểm trong ngày 31/3 khi các nhà đầu tư đổ xô vào mua cổ phiếu. Nhà sản xuất chip đã nhanh chóng trở thành một trong những người chiến thắng lớn nhất trong sự bùng nổ AI.
Thành công nhanh chóng của ChatGPT do OpenAI sở hữu đã thúc đẩy những gã khổng lồ công nghệ như Alphabet và Microsoft tận dụng tối đa trí tuệ nhân tạo. Các công ty công nghệ lớn đã chuyển trọng tâm sang AI, hy vọng công nghệ này sẽ thu hút nhu cầu. Theo các nhà phân tích, các máy tính cung cấp năng lượng cho AI chạy trên những con chip mạnh mẽ được gọi là bộ xử lý đồ họa (GPU), trong đó 80% là do Nvidia sản xuất.
Nvidia đã chuyển hướng sang thị trường trung tâm dữ liệu trong vài năm qua sau nhiều năm trở thành cường quốc về chip trò chơi điện tử. Hoạt động kinh doanh của công ty nhanh chóng mở rộng trong đại dịch khi lĩnh vực chơi game bùng nổ, việc áp dụng đám mây tăng mạnh và những người đam mê tiền điện tử chuyển sang sử dụng chip của công ty để khai thác tiền.