Động thái của Tesla trong tuần này nhằm sa thải phần lớn nhóm chịu trách nhiệm tạo ra mạng lưới sạc xe điện lớn nhất và thành công nhất ở Mỹ là Supercharger đã khiến toàn ngành này rơi vào tình trạng sốc và bối rối.

BẾ TẮC

Việc sa thải đã khiến công việc xây dựng tại hàng chục địa điểm Supercharger ở Texas phải tạm dừng. Tại New York, các chủ sở hữu bất động sản đang đàm phán với Tesla về việc bổ sung các bộ sạc vào địa điểm của họ cũng chứng kiến tình trạng đối thoại rơi vào bế tắc.

Đáng nói, biến động xảy ra khi ngành công nghiệp xe điện đang phải vật lộn với tốc độ tăng trưởng doanh số bán hàng chậm chạp và việc triển khai mạng lưới sạc đường cao tốc quốc gia không được suôn sẻ.

Theo những người quen thuộc với quyết định này, việc sa thải Tesla đang lan rộng và bao gồm cả nhân viên trong lực lượng bán hàng cho đến những người giám sát việc xây dựng các điểm sạc. Các nhà thầu và giám đốc điều hành tại các nhà sản xuất ô tô khác đã hợp tác với Tesla về việc chia sẻ mạng lưới sạc Supercharger cũng cùng có quan điểm lo lắng về tương lai của hoạt động kinh doanh sạc của Tesla.

Tesla từ lâu đã trở thành điểm sáng trong một ngành công nghiệp sạc lộn xộn. Nhà sản xuất xe điện này đã xây dựng và vượt trội hơn các công ty khác để tạo ra mạng lưới sạc trên quy mô tương đồng với mạng lưới đường cao tốc quốc gia của Mỹ, được coi là mấu chốt cho việc áp dụng xe điện nhiều hơn. Sự sụt giảm của Tesla trong việc sạc xe điện có thể làm chậm toàn bộ thị trường Mỹ.

Tesla đã và đang mở rộng mạng lưới của mình cho các loại ô tô khác và theo đuổi- hoặc giành được - nguồn tài trợ công cho bộ sạc, một lợi ích cho kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng sạc quốc gia của chính quyền ông Biden. Các bang đã bắt đầu tung ra đợt đầu tiên trị giá khoảng 5 tỷ USD cho mạng lưới đường cao tốc, được phê duyệt trong luật cơ sở hạ tầng liên bang năm 2021.

Việc sa thải khiến một số nhân viên ngạc nhiên. Một người đã bị sa thải nói rằng mặc dù người ta hiểu rằng công ty đang ở trong tình thế bấp bênh nhưng những hoạt động kinh doanh tính phí vẫn được các nhân viên coi là ưu tiên hàng đầu.

Chưa kể, vấn đề này còn ảnh hưởng tới toàn ngành công nghiệp ô tô điện.

Sau khi Tesla mở tính năng sạc cho các ô tô khác, các nhà sản xuất ô tô lớn đã dành cả mùa hè năm ngoái để thông báo chuyển sang đầu nối sạc do Tesla thiết kế và ký các thỏa thuận cho phép khách hàng của họ truy cập vào mạng lưới Tesla Supercharger.

Nick Nigro - người sáng lập nhóm nghiên cứu và tư vấn Atlas Public Policy cho biết: “Đây thực sự là một động thái ấn tượng”.

Tesla nên “thực hiện mọi việc cẩn thận hơn trong tương lai vì ngày càng có nhiều người phụ thuộc vào họ. Trong trường hợp các dự án cơ sở hạ tầng, có rất nhiều địa điểm đang được phát triển, bao gồm cả những địa điểm đã được chính quyền liên bang hỗ trợ”, Nigro nói.

Vào thứ ba, Giám đốc điều hành Elon Musk đã đăng trên X rằng “Tesla vẫn có kế hoạch phát triển mạng lưới Supercharger, chỉ với tốc độ chậm hơn đối với các địa điểm mới và tập trung hơn vào 100% thời gian hoạt động và mở rộng các địa điểm hiện có”.

Một số người trong nhóm Supercharger bị sa thải thức dậy vào sáng thứ ba và thấy mình bị khóa khỏi hệ thống máy tính của công ty và biết được thông tin về việc bị sa thải trong các tin nhắn gửi đến tài khoản email cá nhân của họ.

“Kính gửi nhân viên”, tin nhắn bắt đầu. “Như bạn đã biết, gần đây chúng tôi đã công bố một quyết định quan trọng có ảnh hưởng đến toàn bộ tổ chức và trực tiếp đến bạn”.

Việc ngừng hoạt động nhóm nhân viên mạng sạc là đòn giáng mới nhất vào sự suy yếu tăng trưởng doanh số bán xe điện.

The Information trước đó đã đưa tin rằng Musk, trong một email nội bộ được gửi vào cuối ngày thứ hai, cho biết ông sẽ sa thải tất cả mọi người trong nhóm Supercharger và giám đốc cấp cao Rebecca Tinucci sẽ rời công ty.

Tuần trước, nhà sản xuất ô tô giá trị nhất thế giới cho biết lợi nhuận quý đầu tiên của họ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2021. Tesla có kế hoạch cắt giảm hơn 10% lực lượng lao động toàn cầu trong bối cảnh nhu cầu về xe điện của người tiêu dùng ngày càng giảm.

Việc ngừng hoạt động nhóm nhân viên mạng sạc là đòn giáng mới nhất vào sự suy yếu tăng trưởng doanh số bán xe điện.

TƯƠNG LAI RA SAO?

Vào đầu năm ngoái, các nhà sản xuất ô tô đã gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu về xe điện, nhưng lượng người tiêu dùng sẵn sàng mua thấp hơn mong đợi. Một làn sóng người mua sớm đã bắt đầu mua hàng và đến mùa hè năm ngoái, các đại lý bắt đầu cảnh báo về việc xe điện không bán được sẽ làm tắc nghẽn lô hàng của họ.

Trong vòng vài tháng, các nhà sản xuất ô tô đã giảm quy mô kế hoạch sản xuất xe điện và bổ sung thêm xe hybrid vào dòng sản phẩm của mình khi những chiếc xe này ngày càng phổ biến.

Ít nhất có một số lý do khiến người mua xe điện do dự là do mạng lưới sạc còn non trẻ của quốc gia. Khả năng cung cấp năng lượng cho ô tô trong khoảng 30 phút và cho phép người lái xe chuyển từ bộ sạc này sang bộ sạc khác trên toàn quốc được coi là điều cần thiết để giúp người lái xe điện cảm thấy thoải mái.

Tesla nổi tiếng với việc xây dựng các trạm sạc rẻ hơn và nhanh hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Theo công ty EVAdoption, số lượng lắp đặt của trạm sạc của họ đã tăng khoảng 19% trong năm nay tính đến tháng 3, lên 1.526 cổng sạc. Con số này nhiều gấp bốn lần số lượng thiết bị so với nhà cung cấp dịch vụ sạc gần nhất.

Andres Pinter, đồng giám đốc điều hành của Bullet EV Charging Solutions, một nhà thầu phụ xây dựng hàng chục địa điểm Supercharger ở Texas cho Tesla, cho biết tất cả 20 người liên hệ của họ tại Tesla đã bị sa thải. Pinter đã nhận được một loạt email phản hồi với nội dung: “Địa chỉ email này không còn hợp lệ. Mọi email trong tương lai được gửi tới địa chỉ này sẽ không được nhận”.

Đáng nói, Pinter cũng không nhận được bất kỳ thông tin liên lạc nào khác từ công ty. Hiện tại anh ấy đã tạm dừng công việc xây dựng tại công trường.

Carleen Cullen - đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Cool the Earth, tổ chức ủng hộ việc áp dụng xe điện và độ tin cậy sạc cho biết sự chậm lại của Tesla cũng có thể để lại khoảng trống trên thị trường cho những hãng khác lấp đầy.

Cullen cho biết: “Với việc nâng cấp giúp các trạm trở nên đáng tin cậy hơn, động thái của Tesla có thể gây ra biến động thị trường trong ngắn hạn, nhưng sẽ mang lại một bối cảnh cạnh tranh lành mạnh hơn”.

Adam Gordon - đối tác quản lý của nhà phát triển Wildflower có trụ sở tại Thành phố New York cho biết công ty đã gần đến đích sau bảy hoặc tám tháng đàm phán thuê địa điểm Supercharger ở Queens với Tesla.

Tuy nhiên vào sáng thứ ba, Gordon nhận được tin nhắn từ người liên hệ của anh ấy tại Tesla, trong đó nói rằng nhóm làm việc trong dự án đã bị sa thải trong một email lúc 4 giờ sáng. Cho đến nay anh ấy chưa nhận được tin tức gì từ bất kỳ ai từ Tesla.

Gordon nói thêm: “Quan điểm của chúng tôi là kiểu hành vi này không khiến chúng tôi có cảm giác rằng chúng tôi có một đối tác đáng tin cậy cho dù họ có nói gì đi chăng nữa”.

Với tình hình hiện nay, vẫn chưa rõ Tesla sẽ thực hiện cam kết từ năm 2023 như thế nào để tăng gấp đôi quy mô mạng lưới Supercharger vào cuối năm nay (một phần với 17 triệu USD tiền trợ cấp của chính phủ).

Tesla đã nhanh chóng mở rộng mạng lưới Supercharger của mình trong những tháng gần đây. Theo Bộ Năng lượng, tổng số phích cắm của Mỹ đạt khoảng 20.000 vào tháng 8/2023, con số này đã tăng khoảng 8% mỗi quý kể từ đó. Chỉ trong ba tháng đầu năm 2024, họ đã xây dựng khoảng 297 trạm trên khắp thế giới.

Các nhà sản xuất ô tô mà Tesla hợp tác đã có thể truy cập vào các phích cắm hiện có, nhưng việc sa thải gần đây đã đặt ra câu hỏi về sự phát triển trong tương lai của mạng. Trước khi sa thải, một ước tính cho biết Tesla có thể kiếm tới 12 tỷ USD mỗi năm từ doanh thu sạc vào năm 2030 bằng cách mở các trạm sạc cho những chiếc xe không phải Tesla.

Có lẽ điều đó là không đủ để bù đắp chi phí xây dựng nhanh các trạm Supercharger mới mà cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất ô tô khác, cũng như cả Tesla.

Đối với các nhà sản xuất ô tô và chủ sở hữu xe điện đang đứng ngoài quan sát và nghĩ rằng vấn đề sạc của họ phần lớn đã được giải quyết, thời điểm hiện tại họ lại phải đau đầu.