Ông Trần Ngọc Báu, CEO Wi Group

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức thông báo giảm 0,5 - 1 điểm phần trăm các loại lãi suất điều hành từ ngày 15/3. Ông đánh giá như thế nào về động thái này của Ngân hàng Nhà nước?

Ngân hàng Nhà nước trong vòng 3 - 4 tháng gần đây vẫn duy trì chính sách đón đầu thị trường. Mới nhất, Ngân hàng Nhà nước hạ một số loại lãi suất điều hành. Đây được xem là một quyết định táo bạo.

Bởi tỷ giá không còn là vấn đề quá áp lực mà vấn đề cần phải tập trung giải quyết lúc này là sức khỏe nền kinh tế đang suy giảm. Đặc biệt, khu vực sản xuất và tiêu dùng rất yếu. Do đó, cần phải có những biện pháp kích thích phục hồi, giảm nhanh lãi suất điều hành từ đó tạo môi trường giảm thêm lãi suất thị trường là điều cấp bách lúc này.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý thêm, sự sụp đổ của 2 ngân hàng Silicon Valley và Signature thể hiện cho sức khỏe hệ thống tài chính Mỹ có thể xấu hơn những gì mà Fed tính toán. Do đó, việc tiếp tục tăng lãi suất có thể sẽ gây ra những hậu quả không lường trước được.

Hay nói cách khác, với bối cảnh hiện tại thì chắc chắn lộ trình tăng lãi suất của Fed sẽ thay đổi. Và việc USD yếu đi cùng với lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giảm mạnh sẽ trở thành viễn cảnh mà nhà đầu tư kỳ vọng.

Tôi cho rằng, có một yếu tố sẽ hỗ trợ việc Ngân hàng Nhà nước hành động giảm lãi suất điều hành như đã nói. Đó là cán cân tổng thể dự báo sẽ khả quan khi thặng dư thương mại khá cao trong 2 tháng đầu năm. Dòng vốn ngoại cũng bắt đầu gia nhập trở lại và việc tỷ giá ổn định cùng với dòng tín dụng trong nước bị ách tắc cũng sẽ kích thích các doanh nghiệp mở rộng vay nợ nước ngoài.

Nhìn chung, để đưa ra quyết định, Ngân hàng Nhà nước đong đếm các dữ liệu. Trong đó, quan trọng nhất là dòng USD chảy vào trong thời gian tới sẽ đủ lớn để chấp nhận đánh một chút áp lực tỷ giá mà thay vào đó tập trung giảm lãi suất nhanh nhất hỗ trợ nền kinh tế.

Theo ông, quyết định giảm lãi suất sẽ ảnh hưởng như thế nào đến thị trường chứng khoán?

Sự kiện này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán theo cả hướng tích cực lẫn tiêu cực.

Tuy nhiên, yếu tố tích cực chỉ diễn ra ngắn hạn trong vài phiên. Vì tâm lý kỳ vọng vào thị trường chưa thể xác định được tác động đến nền kinh tế và thị trường tài chính như thế nào.

Về cơ bản, thị trường muốn tăng một cách bền vững thì phải đảm bảo hai yếu tố về dòng tiền và triển vọng lợi nhuận.

Nhìn kỹ hơn ở yếu tố dòng tiền, lãi suất cũng chỉ là một mắt xích trong yếu tố về dòng tiền chứ không hoàn toàn là dòng tiền. Giảm lãi suất sẽ tạo ra tâm lý tích cực trong thị trường nhưng chúng ta không thể kỳ vọng duy trì lâu vì Ngân hàng Nhà nước không thể giảm lãi suất liên tục. Tôi dự đoán trong năm chỉ có giảm 1 - 2 lần nữa vì chúng ta đã duy trì một nền lãi suất rất là thấp từ năm 2018 - 2022.

Nhưng áp lực tỷ giá làm chúng ta phải tăng lãi suất và mới chỉ tăng có 2%, không gian giảm lãi suất điều hành của Việt Nam còn khá ít. Cho nên, công cụ giảm lãi suất không phải là công cụ mà Ngân hàng Nhà nước có thể sử dụng nhiều.

Thanh khoản nhìn chung tương đối căng thẳng vì muốn dòng tiền được khơi thông toàn bộ thì câu chuyện vẫn nằm ở nguồn USD vào Việt Nam. Hiện tại, nguồn USD thực sự chảy vào Việt Nam thì lượng VND chảy ra mới thực sự tác động đến hệ thống. Nguồn USD vào Việt Nam là có, nhưng nhìn chung không thực sự khả quan để chúng ta kỳ vọng lượng tiền ra thị trường thực sự đủ lớn .

Bên cạnh đó, triển vọng kinh doanh rất yếu đặc biệt là quý 1/2023, lượng tiền các doanh nghiệp chắc chắn giảm rất là mạnh. Thậm chí giảm sâu hơn mốc 30% của quý 4/2022. Khu vực sản xuất và xuất khẩu đang suy giảm rất là mạnh và rõ rệt. Chắc chắn phía chính sách sẽ có những biện pháp nhưng chắc chăn ảnh hưởng đến triển vọng lợi nhuận của các doanh nghiệp nói chung và sức khỏe nền kinh tế

Ngoài ra, rủi ro về bất ổn trong thị trường tài chính thế giới nó sẽ xuất hiện và điều này sẽ gây ra tâm lý phòng thủ của thị trường.

Chỉ số VN-Index tăng khá mạnh sau thông tin giảm lãi suất điều hành

Với các dự báo đưa ra, ông có lời khuyên gì cho nhà đầu tư?

Tín hiệu đáng mừng là Ngân hàng Nhà nước đã bắt đầu, chính thức quay trở lại với giai đoạn nới lỏng và sau hành động này sẽ là một loạt hành động khác. Bởi vì lãi suất chính sách là lãi suất mang tính hành chính và để lãi suất hành chính này áp dụng một cách gắn kết với thị trường thì sẽ có một loạt các công cụ khác để hỗ trợ thanh khoản cho thị trường. Dù sao cũng giảm chi phí vốn xuống và đó cũng là chất kích thích cho thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, vẫn còn tàn dư xấu từ thị trường trái phiếu có thể chưa được giải quyết. Triển vọng lợi nhuận tương đối yếu trong 2 quý tới và cả năm 2023. Gần như tất cả các nhóm ngành có vốn trọng hóa trong thị trường đều gặp khó khăn, từ bất động sản đóng băng, ngân hàng cũng khó khăn chung theo bất động sản. Những nhóm ngành quyết định vào đà tăng của thị trường không đủ nên thị trường không thể có một con sóng đủ lớn.

Trong năm nay, rủi ro về giảm mạnh khả năng không có vì bối cảnh rủi ro bây giờ không giống quý 3/2022 và quý 4/2022. Tuy nhiên, kỳ vọng bứt tốc cũng không. Thị trường chủ yếu bình ổn đi ngang đón chờ những thông tin rõ ràng hơn. Kết quả thì sẽ có sự rung lắc mạnh nhưng nó là tiền đề cho sự phục hồi trung và dài hạn.