Khi mới 21 tuổi, Zhang Hongchao đã vay tiền bà ngoại để mở một quầy hàng nhỏ bán đá bào ở thành phố Trịnh Châu, miền trung Trung Quốc. Cửa hàng đầu tiên đó không đạt được thành công như mong đợi, nhưng hai năm sau, ông Zhang không nản lòng mà thử lại với quầy đá bào thứ hai, lần này có tên là Mixue Bingchen, có nghĩa là “cung điện tuyết ngọt ngào”.

Theo thời gian, công việc kinh doanh ngày càng ổn định và khởi sắc khi ông Zhang Hongchao mở rộng thực đơn, chuyển hẳn sang kem tươi, sau đó là trà sữa, nước chanh, trà hoa quả với giá cực rẻ.

KHỞI NGHIỆP VỚI SỐ VỐN ÍT ỎI

Khi còn là sinh viên theo học tại trường Cao đẳng Kinh tế và Tài chính Hà Nam (nay là Đại học Kinh tế và Luật Hà Nam) vào năm 1997, Zhang Hongchao thường xuyên xin làm việc bán thời gian tại một ki-ốt bán đồ uống vào các kỳ nghỉ hè.

Trong thời gian làm việc ở đó, ông Zhang đã nảy ra ý tưởng chế tạo một loại máy làm đá thủ công của riêng mình và tính cách mở quầy hàng bán đá bào - vốn là mặt hàng rất phổ biến ở vùng lân cận Thương Khâu khi đó nhưng chưa được biết đến nhiều ở Trịnh Châu.

Theo truyền thông địa phương Trung Quốc đưa tin, ông Zhang đã về nhà và vay 3.000 nhân dân tệ (422 USD) từ bà ngoại để mở cửa hàng đầu tiên của sự nghiệp, có tên gọi là Coldsnap Shaved Ice. Tuy nhiên, ông Hongchao nhanh chóng học được một bài học về khắc nghiệt về kinh doanh khi công việc không được thuận lợi vào mùa đông, khiến ông phải bán thêm quýt để có thu nhập. Sau một thời gian, ông Zhang quyết định đóng cửa Coldsnap Shaved Ice.

Không nản chí, Zhang Hongchao thử sức một lần nữa vào năm 1999 với các sản phẩm mới như đồ uống có đường và sau đó là kem tươi. Chính sự cải tiến này đã giúp thương hiệu Mixue dần được đón nhận nhiều hơn, nhất là ở giới trẻ bởi giá thành cho các sản phẩm đa dạng này đều rất bình dân.

Em trai của ông, Hongfu, hiện là Giám đốc điều hành của Mixue, đã gia nhập công ty vào năm 2007 để chuẩn hóa hoạt động và quản lý. Zhang Hongchao nắm giữ vị trí chủ tịch của Mixue.

Sự tham gia của thành viên mới đã hỗ trợ Mixue mở rộng và phát triển được như ngày hôm nay, tạo thành một hệ thống nhượng quyền được biết đến trên khắp thế giới.

Ngày nay, 99,8% trong số 36.000 cửa hàng của Mixue được điều hành bởi 16.000 bên nhận quyền, khiến nó trở thành một trong những nhà khai thác nhượng quyền thương mại lớn nhất thế giới. Để so sánh, Mixue có số lượng địa điểm gấp đôi Dunkin' Donuts và gần gấp đôi Burger Kings.

Mixue, với 84 bằng sáng chế ở Trung Quốc, vận hành các nhà máy riêng và bán mọi thứ từ thiết bị nhà bếp cho đến nguyên liệu bao gồm xi-rô, sữa, trà, cà phê và trái cây cho những đơn vị được nhượng quyền của mình.

Hai anh em họ Zhang đã không ngừng đổi mới và xây dựng thương hiệu trong những năm qua. Họ thành lập thêm một hệ thống cà phê Lucky Cup, lần đầu tiên ra mắt vào năm 2017 và đến nay đã có 2.900 cửa hàng ở Trung Quốc.

Đối với Mixue, thương hiệu đã mở cửa tại Hà Nội, Việt Nam vào năm 2018; tiếp theo đó giới thiệu tới các quốc gia khác như Canada, Indonesia, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Trong những năm gần đây, Mixue đã đẩy mạnh “lăng xê” cho linh vật Snow King nổi tiếng của mình và bắt đầu phát hành các video ca nhạc riêng cho thương hiệu. Bài hát chủ đề của Mixue, “I Love You, You Love Me, Mixue Ice Cream & Tea”, có sự góp mặt của Snow King, đã thu hút hơn 24 triệu lượt xem trên nền tảng Bilibili (YouTube của Trung Quốc). Snow King cũng đã xuất hiện trong một loạt phim hoạt hình và đóng vai trò quan trọng tại lễ hội Ice Cream Music của công ty.

Hiện Mixue Bingchen, với khoảng 36.000 cửa hàng trên khắp thế giới và là nhà sản xuất trà sữa lớn nhất Trung Quốc, đang có kế hoạch IPO tại Hồng Kông. Zhang Hongchao, 47 tuổi và em trai Zhang Hongfu, 39 tuổi, đều nắm giữ vị trí tỷ phú USD, theo ước tính của Forbes.

BƯỚC VÀO HÀNH TRÌNH MỚI

Mixue đã nộp đơn đăng ký IPO tại Hồng Kông vào tuần trước, đồng thời tiết lộ chi tiết quyền sở hữu của công ty: Zhang Hongchao và Zhang Hongfu mỗi người đều nắm giữ 42,8% cổ phần của doanh nghiệp.

Theo Forbes ước tính, Mixue - với doanh thu và lợi nhuận ròng tăng 46% và 48% trong chín tháng đầu năm 2023 lên lần lượt là 2,2 tỷ USD và 338 triệu USD - hiện có giá trị là 2,9 tỷ USD.

Điều đó khiến tổng giá trị tài sản ròng mà hai anh em họ Zhang nắm giữ là khoảng 1,2 tỷ USD mỗi người.

Lần gần đây nhất vào tháng 1/2021, Mixue đã huy động được 329 triệu USD tài trợ với mức định giá 3,3 tỷ USD từ các nhà đầu tư bao gồm Hillhouse Capital của tỷ phú Lei Zhang và Dragonball Capital của tỷ phú Wang Xing.

Mixue đã nộp đơn xin IPO trị giá 915 triệu USD tại Thâm Quyến vào năm 2022, nhưng kế hoạch này chưa bao giờ thành hiện thực. Do vậy, vẫn có những hoài nghi về khả năng thành công của Mixue tại Hồng Kông trong năm nay. Chỉ số Hang Seng đã giảm khoảng 25% trong năm 2023 và chứng khoán Hồng Kông hiện đang chứng kiến một khởi đầu năm mới tồi tệ nhất trong gần hai thập kỷ.

Mixue, công ty có 32.000 cửa hàng ở Trung Quốc và 4.000 cửa hàng ở 11 quốc gia khác chủ yếu tại châu Á, đã không trả lời yêu cầu bình luận về định giá công ty hoặc giá trị tài sản ròng của hai anh em nhà sáng lập. Theo bản cáo bạch, các cửa hàng của Mixue đã bán được khoảng 5,8 tỷ đồ uống trên toàn thế giới trong 9 tháng đầu năm 2023, trở thành công ty bán đồ uống pha sẵn lớn thứ hai trên toàn cầu, chỉ xếp sau Starbucks của Mỹ, theo China Insights Industry Consultant đánh giá.

Mixue nổi bật được trong thị trường trà sữa vốn đã quá đông đúc nhờ mức giá bình dân, hay còn có biệt danh là “Pinduoduo của trà sữa”, đặt theo tên của nền tảng thương mại điện tử giá rẻ nổi tiếng của tỷ phú Colin Huang.

Các sản phẩm của Mixue, bao gồm trà sữa, kem tươi, trà trái cây và cà phê, chỉ có giá từ 3 cent (gần bằng giá một lon Coke ở Trung Quốc) đến 1 USD. Mức giá này thấp hơn hẳn so với mức giá trung bình là 3,80 USD mà Nayuki, một chuỗi cửa hàng trà sữa nổi tiếng khác của Trung Quốc niêm yết ở Hồng Kông, tính cho đồ uống của mình.

Mixue cho biết họ có thể giữ giá ở mức thấp như vậy nhờ chuỗi cung ứng trọn gói, từ nghiên cứu phát triển, thu mua và sản xuất nguyên liệu cho đến hậu cần, tiếp thị cũng như kiểm soát chất lượng. Trong khi đó, gần như toàn bộ doanh thu và lợi nhuận của công ty đến từ việc bán vật tư và nguyên liệu thực phẩm cho các bên nhận nhượng quyền.

Gia đình Zhang Hongchao, Zhang Hongfu hiện là những tên tuổi mới nhất thu về khối tài sản khổng lồ từ trà sữa - một sản phẩm đồ uống được thế hệ millennials và Gen Z ưa chuộng ở cả châu Á và Bắc Mỹ. Các “ông trùm” trà sữa khác bao gồm Wang Xiaokun - người sáng lập và chủ tịch của Cha Panda, công ty cũng đang có kế hoạch IPO.

Peng Xin và Zhao Lin, đôi vợ chồng đứng đằng sau thương hiệu Nayuki, đã trở thành tỷ phú sau đợt IPO của công ty tại Hồng Kông vào năm 2021. Nhưng kể từ đó, cặp đôi này đã bị rớt khỏi hàng ngũ tỷ phú sau khi giá cổ phiếu giảm 80% vì các bê bối về an toàn thực phẩm.