Tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã thay mặt Chính phủ trình bày báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 và tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội những tháng đầu năm 2024.
Các cân đối lớn được bảo đảm
Theo báo cáo, những tháng đầu năm 2024, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Tăng trưởng GDP quý I/2024 đạt 5,66%, cao nhất trong giai đoạn 2020 - 2023; đây là nỗ lực lớn trong bối cảnh nền kinh tế gặp rất nhiều khó khăn. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 4 tháng tăng 3,93% so với cùng kỳ. Điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ, giảm mặt bằng lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Trong 4 tháng đầu năm 2024, thu ngân sách nhà nước đạt 43,1% dự toán, tăng 10,1%; kim ngạch xuất khẩu tăng 15%; xuất siêu 8,4 tỷ USD. Giải ngân vốn đầu tư công đạt 17,46% kế hoạch, cao nhất trong 4 năm trở lại đây.
Tổng vốn FDI đăng ký đạt 9,27 tỷ USD, tăng 4,5%, trong đó vốn FDI đăng ký mới đạt 7,11 tỷ USD, tăng 73,2%; FDI thực hiện đạt 6,28 tỷ USD, tăng 7,4%, cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Nhiều tập đoàn lớn đã cam kết đầu tư vào Việt Nam trong các ngành điện tử, chíp, bán dẫn, năng lượng tái tạo…
Kinh tế duy trì đà phát triển tích cực ở cả 3 khu vực. Sản xuất nông nghiệp tăng trưởng khá, tiếp tục là trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế; xây dựng nông thôn mới đạt kết quả khả quan. Sản xuất công nghiệp phục hồi tích cực, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo; sản xuất và cung ứng điện, xăng dầu được bảo đảm, đáp ứng đủ nhu cầu cho sản xuất và sinh hoạt. Thương mại, dịch vụ tiếp tục có bước phát triển khá. Hoạt động dịch vụ vận tải được cải thiện, nhất là vận tải đường sắt có nhiều đổi mới. Du lịch tiếp tục phục hồi nhanh với gần 6,2 triệu lượt khách quốc tế, tăng 1,6 lần so với cùng kỳ năm 2023 và tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2019.
Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được đẩy mạnh, nhất là các công trình hạ tầng giao thông, năng lượng quan trọng, trọng điểm quốc gia; trong đó khởi công dự án đường bộ cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Hữu Nghị - Chi Lăng, mở rộng Nhà ga T2 - Cảng hàng không quốc tế Nội Bài; đưa vào khai thác đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt (30 km), Cam Lâm - Vĩnh Hảo (79 km), nâng tổng số km đường bộ cao tốc đưa vào khai thác lên hơn 2.000 km.
Công tác quy hoạch tiếp tục được chú trọng triển khai; có 110/111 quy hoạch đã hoàn thành viêc lập, thẩm định, phê duyệt; hầu hết quy hoạch ngành, lĩnh vực, tỉnh được phê duyệt, công bố và tổ chức thực hiện, đặc biệt là đã phê duyệt toàn bộ 06 quy hoạch vùng kinh tế - xã hội và trình Quốc hội phê duyệt Quy hoạch không gian biển quốc gia.
Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, chăm sóc người có công với cách mạng, giảm nghèo, nâng cao đời sống Nhân dân; hỗ trợ người dân đón Tết an toàn, lành mạnh, đầm ấm, mọi nhà đều có điều kiện vui Xuân đón Tết; chi trả chế độ trợ cấp xã hội đầy đủ, kịp thời; hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định cuộc sống.
Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 11 bậc
Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 42 của Trung ương về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội. Phong trào thi đua cả nước chung tay "xóa nhà tạm, nhà dột nát" và Tháng Công nhân, Tháng hành động về an toàn vệ sinh lao động được triển khai rộng khắp. Công tác dân tộc, tôn giáo, người cao tuổi, bảo vệ trẻ em, bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ, phòng, chống tệ nạn xã hội được thực hiện tốt.
Chỉ số phát triển con người của Việt Nam tăng 8 bậc, xếp thứ 107/193. Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 11 bậc, xếp thứ 54/143.
Tình hình lao động, việc làm phục hồi tích cực; tăng cường kết nối cung - cầu lao động, hỗ trợ người lao động tìm việc làm; thu nhập của người lao động tăng lên. Quan tâm phát triển thị trường lao động ngoài nước. Các chương trình tín dụng chính sách xã hội tiếp tục được triển khai hiệu quả, góp phần tạo việc làm, sinh kế cho người dân.
Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao cho các ngành công nghiệp mới nổi, sản xuất chíp, bán dẫn. Tích cực triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới; tập trung chuẩn bị cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2024. Nhiều học sinh đoạt giải tại các kỳ thi Olympic quốc tế. Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 29 của Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.
Phát huy vai trò của Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia. Nhiều thành tựu khoa học công nghệ hiện đại được ứng dụng, nhất là trong lĩnh vực y tế, nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng. Hệ thống tiêu chuẩn đo lường chất lượng tiếp tục được củng cố, hài hòa với tiêu chuẩn khu vực và thế giới.
Chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh, y tế cơ sở, y tế dự phòng tiếp tục được nâng lên; làm tốt công tác phòng, chống dịch bệnh. Cơ bản bảo đảm thuốc, vật tư y tế và vắc-xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng. Nhiều kỹ thuật y học tiên tiến đã được ứng dụng thành công trong thời gian qua, thể hiện sự tiến bộ vượt bậc của ngành y tế Việt Nam.
Các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch được quan tâm, đẩy mạnh. Triển khai các hoạt động bảo tồn, phát huy di sản văn hóa; thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa. Các phong trào thể dục, thể thao được tổ chức rộng khắp trên cả nước. Nhiều hoạt động chính trị, lễ hội truyền thống và hoạt động văn hóa, văn nghệ, trong đó có kỷ niệm 94 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương… được tổ chức trang trọng, an toàn, vui tươi, góp phần gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử hào hùng của dân tộc, khơi dậy tinh thần yêu nước, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; phòng, chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; bảo đảm an ninh nguồn nước; tích cực xây dựng tiêu chí môi trường, xác nhận dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh.
Tích cực tháo gỡ các vướng mắc của nhiều dự án điện, năng lượng quan trọng
Cũng theo báo cáo của Chính phủ, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế có nhiều đổi mới, được tập trung nguồn lực thực hiện. Nghiêm túc triển khai Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; rà soát, hoàn thiện, trình Quốc hội các dự án luật tại Kỳ họp bất thường thứ 5 và Kỳ họp thứ 7 khóa XV, bảo đảm tiến độ, chất lượng. Chính phủ tổ chức 4 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật; tích cực ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành; trình Quốc hội cho phép một số luật có hiệu lực ngay trong tháng 7/2024; chủ động rà soát, kịp thời sửa đổi, ban hành nhiều quy định để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.
Tập trung triển khai các nội dung cụ thể của chế độ tiền lương mới; công tác sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã được triển khai tích cực. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tiết giảm chi phí tuân thủ, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân, người nước ngoài. Chuyển đổi số, phát triển Chính phủ số, kinh tế số được tăng cường, trong đó có việc xây dựng, vận hành các cơ sở dữ liệu quốc gia, phát triển hạ tầng số, dịch vụ công trực tuyến. Triển khai Đề án 06 đã mang lại kết quả tích cực và thay đổi có tính chất căn bản trong chuyển đổi số; cung cấp nhiều ứng dụng, tiện ích phục vụ doanh nghiệp và người dân, góp phần xây dựng xã hội văn minh, phòng ngừa tham nhũng, nâng cao hiệu quả quản lý và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Tổ chức triển khai Quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh, quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, không ngừng, không nghỉ và đạt nhiều kết quả quan trọng, nhất là công tác thu hồi tài sản cho nhà nước, gắn công tác phòng, chống tham nhũng với công tác cán bộ, xử lý nghiêm sai phạm với phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ". Đẩy nhanh tiến độ, kết thúc điều tra, đề nghị truy tố, đưa ra xét xử nhiều vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; tích cực xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Nhiều vấn đề, dự án tồn đọng, kéo dài được tập trung xử lý, đạt kết quả tích cực. Trong đó, đã chuẩn bị hồ sơ, điều kiện để xem xét phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém, bảo đảm an toàn hệ thống.
Đề án cơ cấu lại Ngân hàng Phát triển Việt Nam được triển khai và đạt kết quả bước đầu. Ba nhà máy phân đạm đang cơ cấu lại nợ vay, bước đầu đã có lãi.
Ban hành và tổ chức triển khai kế hoạch thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị về xử lý Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy.
Tích cực tháo gỡ các vướng mắc của nhiều dự án điện, năng lượng quan trọng, trong đó Dự án điện khí Lô B - Ô Môn đã được phê duyệt quyết định đầu tư, ký kết hợp đồng mua, bán điện, khí; Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn đã triển khai tái cấu trúc quản trị, điều hành, tối ưu hóa sản xuất kinh doanh; Dự án điện Long Phú 1 đang đàm phán, xử lý vướng mắc để sớm tái khởi động…