Mùa thu năm ngoái, Tiffanie Simmons, một công nhân ô tô thế hệ thứ hai, đã phải chịu đựng một cuộc đình công kéo dài sáu tuần tại nhà máy Ford Motor, ngay phía tây Detroit.

Hành động này mang lại mức tăng lương 25% trong bốn năm tới, xoa dịu nỗi đau cắt giảm mà cô và các công nhân công đoàn khác đã phải chịu đựng hơn một thập kỷ trước.

Nhưng khi Simmons, 38 tuổi, suy ngẫm về triển vọng của ngành ô tô Mỹ, cô lo lắng về một lực lượng mới: Sự chuyển đổi sang xe điện. Cô thất vọng vì quá trình chuyển đổi đã được ủng hộ bởi Tổng thống Biden.

NỖI LO SỢ

Chính quyền ông Biden đã sử dụng xe điện như một phương tiện tạo ra việc làm lương cao đồng thời cắt giảm lượng khí thải. Chính phủ đã phân phối các khoản tín dụng thuế để khuyến khích người tiêu dùng mua ô tô điện, đồng thời hạn chế lợi ích đối với các mẫu xe sử dụng linh kiện do Mỹ sản xuất.

Nhưng các công nhân ô tô cố định dựa trên giả định rằng ô tô điện – những cỗ máy đơn giản hơn so với những chiếc xe chạy bằng khí đốt trước đây - sẽ cần ít lao động hơn để chế tạo. Họ cáo buộc ông Biden gây nguy hiểm cho sinh kế của họ.

Trong khi đó, Michigan là một trong sáu bang chiến trường có thể quyết định người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới. Ngành công nghiệp ô tô từ lâu đã trở thành trung tâm triển vọng kinh tế của bang, thúc đẩy tầng lớp trung lưu trong suốt thế kỷ 20, trước khi mất việc làm và đẩy mức sống xuống thấp trong những thập kỷ gần đây.

Ngày nay, vận mệnh của ngành công nghiệp ô tô Michigan xoay quanh một biến số quan trọng: Việc chuyển đổi sang xe điện liệu có mang lại một nguồn động lực và tiền lương mới hay là lý do mới nhất để lo lắng về số phận của công nhân nhà máy Mỹ?

Gabriel Ehrlich, nhà dự báo kinh tế tại Đại học Michigan cho biết: “Vẫn còn quá sớm để trả lời câu hỏi. Có một cảm giác phổ biến nhưng không phổ biến rằng xe điện sẽ cần ít lao động hơn để sản xuất. Về lâu dài, chúng tôi thực sự dự đoán nhu cầu lao động trong lĩnh vực sản xuất ô tô sẽ giảm”.

Sự phẫn nộ trước khả năng mất việc làm của các công nhân ô tô - một khối bỏ phiếu quan trọng - được cho là đã khiến chính quyền ông Biden cân nhắc việc nới lỏng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về khí thải ô tô, làm chậm quá trình chuyển đổi sang xe điện. Giới hạn khí thải chặt chẽ hơn là trọng tâm trong nỗ lực của chính quyền nhằm buộc các nhà sản xuất ô tô sản xuất nhiều mẫu xe điện hơn.

Tại Michigan, Thống đốc Gretchen Whitmer, một đảng viên Đảng Dân chủ, đã tăng cường các chương trình đào tạo để giúp người lao động có được việc làm trong các lĩnh vực sản xuất mới nổi và đặc biệt là xe điện.

Jonathan Smith, phó giám đốc cấp cao của Bộ Lao động và Cơ hội Kinh tế Michigan, người đang giám sát việc thành lập một văn phòng nhà nước để hỗ trợ người lao động rèn giũa sự nghiệp trong ngành công nghiệp xe điện cho biết: “Đây là nơi thế giới sẽ hướng tới. Câu hỏi đặt ra là chúng ta có chuẩn bị cho Michigan không?”

Cựu Tổng thống Donald J. Trump, đối thủ tiềm năng của ông Biden, đã xâm nhập vào giới công nhân ô tô bằng cách cáo buộc Nhà Trắng theo đuổi “chính sách xe điện giết chết việc làm”. Nhiều người trong số họ cho rằng xe điện là thứ không mong muốn, giá đắt và không thực tế vì cần phải sạc.

Họ nuôi dưỡng cảm giác bất bình rằng công việc của họ đang bị đe dọa vì mục tiêu hạn chế lượng khí thải carbon, trong khi nhiều người đặt câu hỏi về sự đồng thuận khoa học đằng sau biến đổi khí hậu.

Nelson Westrick, 48 tuổi, làm việc tại nhà máy Ford ở Sterling Heights, một vùng ngoại ô công nghiệp phía bắc Detroit cho biết: “Thật đáng sợ với toàn bộ lực đẩy với lĩnh vực xe điện. Hàng nghìn, hàng nghìn việc làm sẽ biến mất”.

Là cha của 4 đứa con, ông thuộc nhóm có tên Autoworkers for Trump. Nhà máy của ông sản xuất các công trình cơ khí liên kết bộ truyền động và bánh xe của ô tô chạy bằng xăng. Ông nói nếu xe điện thay thế hoàn toàn, “toàn bộ nhà máy của tôi sẽ không tồn tại”.

Về phần mình, Simmons cho biết cô coi xe điện là đi ngược lại lợi ích của công nhân cổ cồn xanh.

Khi Henry Ford đi tiên phong trong dây chuyền lắp ráp hiện đại, ông đã có ý định sản xuất số lượng lớn ô tô để hạ giá, cho phép nhân viên của ông lái xe về nhà. Các công nhân ô tô ngày nay coi xe điện là món đồ xa xỉ dành cho những người có gara ô tô. Simmons nói: “Thật tệ khi bạn đóng góp vào hoạt động sản xuất một thứ mà bạn thậm chí không đủ khả năng mua”.

Nếu xe điện thay thế hoàn toàn, toàn bộ nhà máy của tôi sẽ không tồn tại.

Detroit đã là trung tâm công nghiệp từ cuối thế kỷ 19, do nằm gần Ngũ Hồ, một hệ thống giao thông tự nhiên cho phép vận chuyển nguyên liệu thô từ khắp mọi nơi. Các nhà máy địa phương sản xuất toa tàu, lò nướng và bếp nấu. Giống như Thung lũng Silicon nhiều thập kỷ sau, thành phố này đầy rẫy những người thợ mày mò và doanh nhân sử dụng sức mạnh sáng tạo để săn lùng sự giàu có.

Henry Ford đã biến Model T của mình thành chiếc ô tô được sản xuất hàng loạt đầu tiên trên thế giới và làm chủ được sự phức tạp của dây chuyền lắp ráp tại nhà máy Highland Park khổng lồ của mình.

Michigan đã được chuyển đổi từ một bang nông nghiệp thành một bang mà hầu như bất cứ ai sẵn sàng cầm cờ lê đều có thể kiếm đủ tiền trong một nhà máy để mua một căn nhà và đưa cả gia đình đi nghỉ - thường là ngồi sau tay lái của một chiếc Ford. Đến năm 1950, Michigan là bang giàu thứ 10 về thu nhập cá nhân bình quân đầu người, theo dữ liệu từ Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis.

TƯƠNG LAI KHÔNG CHẮC CHẮN

Nhưng tương lai điện hứa hẹn sẽ thành hiện thực nhanh đến mức nào? Và ngành công nghiệp ô tô chạy bằng xăng sẽ tồn tại được bao lâu? Tiến sĩ Ehrlich, nhà kinh tế của Đại học Michigan cho biết trong vài năm tới, Michigan có thể sẽ chứng kiến sự gia tăng việc làm vì các nhà sản xuất ô tô sẽ tiếp tục sản xuất xe chạy bằng khí đốt ngay cả khi họ bổ sung thêm các nhà máy sản xuất mô hình điện và pin.

Nhưng sau đó, tình hình trở nên u ám hơn.

Tiến sĩ Ehrlich dự báo, trong một kết quả có thể xảy ra, khi xe điện phát triển dần dần và chiếm 100% doanh số bán ô tô mới vào năm 2050, tổng số việc làm trong lĩnh vực sản xuất ô tô của Michigan sẽ tăng nhẹ lên 180.000, sau đó giảm xuống còn 150.000.

Nhưng nếu quá trình chuyển đổi diễn ra nhanh hơn và nếu Michigan mất đầu tư vào các bang nơi công đoàn ít ảnh hưởng hơn thì tỷ lệ mất việc làm có thể lớn hơn, có lẽ sẽ mất 90.000 việc làm vào năm 2050. Điều đó có thể loại bỏ thêm 330.000 việc làm khác trong các dịch vụ hỗ trợ như bảo hiểm và vận tải đường bộ. Tiến sĩ Ehrlich vội nói thêm rằng hiện tại, các đường xu hướng có vẻ ổn.

Các nhà lãnh đạo công đoàn lặp lại lập trường đó khi cam kết tổ chức công nhân tại nhiều nhà máy hơn. Họ lưu ý rằng các hợp đồng mới của họ với ba nhà sản xuất ô tô lớn ngăn cản việc chuyển sản xuất các công nghệ mới nổi sang các công ty con nơi nhân viên không có công đoàn.

Theo các hợp đồng mới, mức lương cao nhất sẽ vượt 40 USD một giờ, tăng từ khoảng 32 USD theo các thỏa thuận trước đó. Mức lương khởi điểm sẽ vượt 30 USD một giờ so với 18 USD theo hợp đồng trước đó.

Laura Dickerson, giám đốc khu vực của United Automobile Workers đại diện cho một khu vực phía đông nam Michigan cho biết: “Mọi người đều sẽ tham gia vào quá trình chuyển đổi này. Chúng ta phải đón nhận vì mọi thứ đang đến”.

Nhưng những tháng gần đây đã minh họa cho sự biến động đang diễn ra.

Một nhà máy sản xuất pin điện của Ford đang được xây dựng ở thị trấn Marshall ban đầu dự kiến sẽ tạo ra 2.500 việc làm. Công ty gần đây đã hạ dự báo xuống còn 1.700.

Một công ty khởi nghiệp ở Michigan, Our Next Energy, hay còn gọi là ONE, đang hoàn thiện một nhà máy sản xuất pin ở Thị trấn Van Buren, một cộng đồng nằm giữa Detroit và Ann Arbor. Dan Pilarz, 46 tuổi, đã làm việc cho General Motors trong gần hai thập kỷ khi ông bắt đầu làm việc tại nhà máy ONE vào tháng 6 năm ngoái với tư cách là giám đốc cấp cao về bảo trì.

Pilarz cho biết rất hào hứng được tham gia vào giai đoạn tiếp theo trong lịch sử đổi mới của Michigan nhưng cũng nhận thức được những rủi ro.

ONE gần đây đã sa thải 137 người, tương đương khoảng 1/4 công ty, bao gồm một số ít tại nhà máy Van Buren, do áp lực từ các nhà đầu tư trong việc cắt giảm chi phí.

Pilarz nói: “Bây giờ chắc chắn là một chuyến tàu lượn siêu tốc. Nhưng sẽ phải có ai đó sẽ sống sót và tạo ra những chiếc xe này. Tại sao không phải là tôi?"