Trong hai ngày 9-10/9, các tỉnh Bắc Bộ hứng chịu lượng mưa rất lớn, với nhiều nơi ghi nhận lượng mưa đợt vượt 700mm như Xây Luông ở Lào Cai và Nấm Dần 2 ở Hà Giang.
Tình trạng ngập lụt và lũ quét xảy ra tại nhiều địa phương, đặc biệt ở khu vực miền núi. Những con sông lớn đang ở mức báo động 3, đe dọa nhiều khu vực dân cư gồm sông Thao, sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam, sông Lô.
Theo báo cáo của các địa phương, tính đến hết ngày 10/9, đã có 142 người chết và 58 người mất tích do mưa bão số 3.
Yên Bái là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với tổng lượng mưa đo được lên tới 304mm tại Yên Ninh và 302mm tại Minh Bảo.
Lũ trên sông Thao tại Yên Bái đang xuống nhưng vẫn ở trên mức lũ lịch sử năm 1968, với mực nước hiện tại là 34,51m, cao hơn báo động 3 tới 2,51m. Nhiều khu vực dân cư ven sông đã phải sơ tán khẩn cấp do nguy cơ vỡ đê.
Thiệt hại về người tại Yên Bái lên đến 40 người chết và mất tích, phần lớn do sạt lở đất và lũ quét.
Hòa Bình cũng ghi nhận lượng mưa lớn với 264mm tại Chi Nê, mưa đợt tại Kỳ Sơn lên tới 579mm, gây ngập lụt trên diện rộng. Các tuyến đường giao thông nối Hòa Bình với Hà Nội bị sạt lở, cản trở việc cứu hộ. Hòa Bình hiện có 5 người chết do sạt lở đất, và nhiều nhà cửa bị hư hại nghiêm trọng.
Thái Nguyên đang đối mặt với lũ lớn trên sông Cầu, với mực nước tại Cầu Gia Bảy cao hơn báo động 3 khoảng 0,38m. Tổng lượng mưa tại Thái Nguyên trong đợt này lên đến 662mm, gây ra sạt lở và lũ quét trên nhiều tuyến đường.
Một số khu vực miền núi của tỉnh đã bị cô lập, khiến công tác cứu hộ gặp nhiều khó khăn. Thái Nguyên hiện có 5.000 ngôi nhà bị ngập và thiệt hại về hoa màu.
Bắc Giang ghi nhận mực nước lũ trên sông Thương tại Phủ Lạng Thương vượt báo động 3 (7,07m, cao hơn báo động 3 là 0,77m). Nhiều khu vực ven sông đã bị ngập sâu, trong khi các tuyến đê ở huyện Lục Nam đang bị đe dọa do mực nước dâng cao.
Phú Thọ đang ghi nhận tình trạng lũ lớn trên sông Thao và sông Lô. Mực nước sông Thao tại Yên Bái đã vượt báo động 3, trong khi tại Phú Thọ, mực nước đang biến đổi chậm nhưng vẫn ở mức cao.
Các khu vực ven sông như Hạ Hòa và Lâm Thao đã bị ngập sâu, với nhiều nhà cửa và hoa màu bị thiệt hại.
Thiệt hại về người tại Phú Thọ bao gồm 9 người mất tích do sự cố sập cầu Phong Châu.
Thanh Hóa và Nghệ An cũng chịu ảnh hưởng của đợt mưa lũ, với lượng mưa lớn lên tới 130mm tại một số khu vực như Bản Bà Khốm (Nghệ An) và 86mm tại Xuân Lộc (Thanh Hóa).
Các tỉnh này đang phải đối mặt với nguy cơ sạt lở đất và ngập úng, đặc biệt là tại các vùng núi. Nhiều tuyến đường giao thông đã bị cắt đứt, khiến việc di chuyển và cứu hộ gặp nhiều khó khăn.
Hà Nội mặc dù không bị thiệt hại nặng nề như các tỉnh miền núi nhưng vẫn ghi nhận lượng mưa lớn lên tới 274mm tại Hương Sơn.
Nước sông Hồng tại Hà Nội đã vượt mức báo động 2 và có khả năng đạt đỉnh vào trưa ngày 11/9. Các khu vực ngoại thành ven sông như Đông Anh, Gia Lâm đang phải đối mặt với nguy cơ ngập lụt.
Lào Cai và Hà Giang là hai tỉnh miền núi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ lũ quét và sạt lở đất.
Lượng mưa tại Lào Cai lên đến 760mm, gây ra lũ quét tại nhiều khu vực như Sa Pa và Bát Xát, khiến 66 người thiệt mạng và mất tích.
Tại Hà Giang, tình hình tương tự với 706mm mưa tại Nấm Dần, khiến nhiều tuyến đường bị chia cắt và gây khó khăn cho công tác cứu hộ.
Các tỉnh ven biển như Quảng Ninh và Hải Phòng đang chịu ảnh hưởng từ mưa lớn và gió mạnh.
Quảng Ninh ghi nhận 13 người thiệt mạng, chủ yếu do lũ cuốn và bão. Hàng nghìn nhà dân bị tốc mái, hư hỏng, trong khi hệ thống điện và thông tin liên lạc tại nhiều khu vực vẫn chưa được khôi phục hoàn toàn.
Tại các khu vực nông nghiệp, hơn 160.000 ha lúa bị ngập úng, cùng với hàng chục nghìn ha hoa màu và cây ăn quả bị thiệt hại nặng nề.
Tình hình mưa lũ cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chăn nuôi, với hàng trăm nghìn gia súc, gia cầm bị chết và cuốn trôi. Các tỉnh như Hải Phòng, Hải Dương, Hà Nội và Thái Bình đều báo cáo thiệt hại lớn về nông nghiệp.
Tình hình đê điều và hồ chứa
Tình trạng lũ lớn đã gây ra nhiều sự cố đê điều nghiêm trọng tại các tỉnh miền Bắc. Trên hệ thống sông Hồng, hồ Hoà Bình đã mở một cửa xả đáy, hồ Tuyên Quang mở 6 cửa xả đáy, và hồ Thác Bà mở 3 cửa xả mặt để giảm tải áp lực nước.
Tuy nhiên, nhiều tuyến đê ở các tỉnh Bắc Giang, Hà Nội, và Phú Thọ đang bị đe dọa nghiêm trọng do nước lũ dâng cao.
Tính đến ngày 10/9, đã có 25 sự cố đê điều phát sinh tại 9 tỉnh, trong đó nghiêm trọng nhất là sự cố vỡ đê cấp V dài 10m trên đê tả sông Lô tại xã Quyết Thắng, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang), bảo vệ cho khu vực 40 ha đất canh tác và 230 hộ dân. Lực lượng chức năng đã tổ chức di dời dân cư và đang tiến hành xử lý sự cố.
Ngoài ra, nhiều tuyến đê khác đã bị sạt lở hoặc bị nước tràn qua, như đê tả và hữu Thao tại Phú Thọ, đê hữu Bùi tại Hà Nội, và đê sông Cầu tại Bắc Ninh.
Tại các tỉnh Bắc Ninh, Hà Nam, và Hải Dương, nhiều cống qua đê cũng gặp sự cố như rò rỉ và kẹt cánh cống, gây nguy cơ ngập úng diện rộng. Hiện các lực lượng chức năng đã triển khai các biện pháp khẩn cấp để hàn khẩu và tăng cường bảo vệ đê điều.
Trước tình hình mưa lũ phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo các lực lượng chức năng và địa phương tập trung công tác cứu hộ, cứu nạn. Hơn 48.000 cán bộ, chiến sĩ cùng với hàng nghìn phương tiện đã được huy động để hỗ trợ các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề. Các hồ chứa nước và đê điều tại các tỉnh miền Bắc cũng đang được theo dõi chặt chẽ để giảm thiểu thiệt hại trong thời gian tới.
Tình hình thời tiết tại Bắc Bộ vẫn đang diễn biến phức tạp, với dự báo mưa lớn tiếp tục xảy ra trong những ngày tới. Chính quyền địa phương và các lực lượng cứu hộ đang nỗ lực hết mình để đảm bảo an toàn cho người dân và khắc phục hậu quả thiên tai.
Dự báo thời tiết trong những ngày tới
Trong ngày 11/9, khu vực Tây Bắc và Việt Bắc sẽ tiếp tục có mưa vừa đến mưa to, với lượng mưa phổ biến từ 20-60mm, cục bộ có nơi mưa rất to lên đến 100mm. Tình trạng mưa dông sẽ kéo dài vào đêm, với lượng mưa cục bộ từ 15-30mm và có nơi vượt quá 70mm.
Khu vực đồng bằng Bắc Bộ, Đông Bắc Bộ, Hòa Bình và Thanh Hóa dự kiến cũng sẽ hứng chịu mưa lớn. Trong ngày 11/9, lượng mưa phổ biến từ 50-100mm, có nơi vượt quá 200mm. Đợt mưa này sẽ kéo dài đến chiều ngày 12/9, với lượng mưa từ 30-70mm, có nơi vượt quá 120mm.
Tình trạng lũ lụt tại các sông lớn như sông Thao, sông Lô, và sông Hồng sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp. Mực nước sông Thao tại Yên Bái dự kiến sẽ giảm dần nhưng vẫn ở trên mức báo động 3, trong khi tại Phú Thọ, mực nước sông Lô có thể đạt đỉnh trong ngày 11/9. Mực nước sông Hồng tại Hà Nội sẽ tiếp tục dâng cao và có thể đạt đỉnh vào trưa cùng ngày.
Tình trạng lốc xoáy và gió giật mạnh cũng được cảnh báo cho vùng biển Bắc Bộ, miền Trung và Nam Biển Đông. Các vùng biển này sẽ có mưa rào và dông, kèm theo gió giật mạnh cấp 7-8, sóng biển cao từ 2-3m, nguy hiểm cho hoạt động tàu thuyền.
Theo tin từ Viện Vật lý địa cầu, ngày 10/9/2024 đã xảy ra năm trận động đất có độ lớn 2.5-3.7, độ sâu chấn tiêu khoảng 8.1-10.0 km tại khu vực huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Cấp độ rủi ro thiên tai cấp 0. Viện vẫn đang tiếp tục theo dõi trận động đất này.
Chính quyền các địa phương và người dân cần tiếp tục theo dõi tình hình thời tiết và lũ lụt, chuẩn bị các biện pháp phòng tránh và ứng phó kịp thời để giảm thiểu thiệt hại.
Nhật Hạ