Tham dự buổi Lễ có đại diện lãnh đạo Chính phủ, Bộ Công Thương, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Đảng ủy Khối doanh nghiệp Trung ương, Văn phòng Chính phủ; đại diện các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Lao động - Thương binh và Xã hội, Tài chính, Tư pháp, Nội vụ; đại diện lãnh đạo các Tập đoàn: Điện lực Việt Nam, Dầu khí Việt Nam, Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam; đại diện Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO).

Ngày 1/8/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 752/QĐ-TTg về việc tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và chủ trương thành lập Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO) trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (UBQLVNN) và Quyết định số 753/QĐ-TTg phê duyệt chủ trương chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại NSMO từ UBQLVNN về Bộ Công Thương. 

Ngày 5/8/2024, Chủ tịch UBQLVNN đã ban hành Quyết định số 353/QĐ-UBQLV về việc thành lập Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia; Quyết định số 355/QĐ-UBQLV giao quyền Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO) cho ông Nguyễn Đức Ninh - Giám đốc A0.

Ngày 8/8/2024, Chủ tịch UBQLVNN ban hành Quyết định số 365/QĐ-UBQLV điều động, bổ nhiệm ông Nguyễn Đức Cường - Thành viên HĐTV EVN giữ chức vụ Chủ tịch HĐTV NSMO.

Đang xây dựng quy chế phối hợp giữa EVN và NSMO

Báo cáo của EVN tại buổi lễ cho thấy, quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về chuyển A0 về Bộ Công Thương, EVN đã quyết liệt, khẩn trương, tham gia chặt chẽ với UBQLVNN, Bộ Công Thương và các Bộ ngành liên quan trong quá trình xây dựng, trình duyệt Đề án. Song song, EVN cũng đã triển khai các công việc chuẩn bị có liên quan để triển khai ngay khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án tách A0. 

Thực hiện các Quyết định số 752, 753 của Thủ tướng Chính phủ, NSMO đã được thành lập và hoàn thành thủ tục đăng ký doanh nghiệp. UBQLVNN, Bộ Công Thương và EVN đã hoàn thành các thủ tục để tổ chức lễ chuyển giao A0 từ EVN, UBQLVNN sang Bộ Công Thương.

Cụ thể, sau khi UBQLVNN ban hành Kế hoạch số 1486/KH-UBQLV ngày 5/7/2024 về Kế hoạch thực hiện Đề án tách A0 từ EVN để thành lập Công ty TNHH MTV trực thuộc Ủy ban và chuyển về Bộ Công Thương, EVN đã khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ được giao. Đến nay, đã hoàn thành các nhiệm vụ liên quan đến thành lập và bàn giao A0 sang NSMO.

Riêng đối với các nhiệm vụ về mối quan hệ giữa EVN và NSMO sau khi chuyển về Bộ Công Thương, EVN cho biết đã cơ bản hoàn thành Dự thảo hợp đồng cung cấp dịch vụ điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện (SMO) giữa EVN và NSMO; và đang xây dựng quy chế phối hợp giữa EVN và NSMO trong quá trình xây dựng kế hoạch năm và vận hành hệ thống điện và thị trường điện, báo cáo Bộ Công Thương thông qua để đảm bảo cung cấp điện với phương án hiệu quả nhất.

EVN vẫn tiếp tục rà soát các tài sản, tài nguyên thuộc sở hữu của EVN mà NSMO có nhu cầu sử dụng, khai thác và các nội dung phát sinh khác sau thời điểm bàn giao để trao đổi, thống nhất, ký hợp đồng/thỏa thuận thực hiện. Đồng thời, tiếp tục rà soát kỹ các hợp đồng mua bán điện đối với các nhà máy điện BOT và các dự án điện nhập khẩu, tiếp tục làm việc với các nhà máy điện BOT, chủ động có giải pháp hoặc kiến nghị các giải pháp với cấp có thẩm quyền để không phát sinh các vấn đề khiếu nại, khiếu kiện.

Tại buổi lễ, Chủ tịch HĐTV EVN Đặng Hoàng An cho biết, A0 là đơn vị trực thuộc EVN, với lịch sử 30 năm hình thành và phát triển, với nhiệm vụ chỉ huy, điều hành hệ thống sản xuất, truyền tải và phân phối điện năng quốc gia.

“Trong suốt chặn đường phát triển, từ ngày quy mô hệ thống điện cả nước còn nhỏ, đến nay khi công suất hệ thống điện đã lên đến 80.000MW, đứng đầu ASEAN và đứng thứ 22 thế giới, các cán bộ, kỹ sư A0 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, điều hành hệ thống điện và thị trường điện an toàn, tin cậy,góp phần quan trọng để EVN thực hiện tốt nhiệm vụ đảm bảo cung cấp điện ổn định, an toàn cho phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân”, Chủ tịch HĐTV EVN khẳng định.

Theo ông Đặng Hoàng An, buổi lễ hôm nay đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình tái cấu trúc và phát triển của A0, đồng thời cũng là bước ngoặt đối với hoạt động của EVN cũng như tiến trình cải cách và phát triển của ngành điện lực Việt Nam. Việc tách A0 thành NSMO và chuyển về Bộ Công Thương không chỉ thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với ngành điện, mà còn là quá trình tất yếu phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước.

EVN cam kết sẽ phối hợp và hỗ trợ NSMO để tuyệt đối đảm bảo vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, tin cậy; đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, kiến nghị với các cấp có thẩm quyền để triển khai các giải pháp khả thi, theo quy định của pháp luật, để hỗ trợ NSMO hoạt động ổn định, liên tục sau khi được thành lập.

"Việc tách A0 và thành lập NSMO trực thuộc UBQLVNN và chuyển giao về Bộ Công Thương không chỉ là một sự thay đổi về mặt cơ cấu tổ chức mà còn là một bước tiến lớn, khẳng định sự phát triển và trưởng thành của ngành điện lực Việt Nam trong thời kỳ mới", ông Nguyễn Hoàng Anh - Chủ tịch UBQLVNN khẳng định.

Đòi hỏi khách quan, tất yếu của quá trình vận hành hệ thống điện quốc gia và thị trường điện cạnh tranh

Về phía Bộ Công Thương, thực hiện nhiệm vụ được giao là đơn vị đầu mối thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến việc tiếp nhận NSMO về Bộ Công Thương, để đảm bảo công tác tiếp nhận đơn vị này, cũng như bảo đảm các công tác liên quan đến hoạt động của đơn vị này và vận hành hệ thống điện, thị trường điện ổn định, không bị gián đoạn, Cục Điều tiết điện lực cùng các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương đã và đang phối hợp triển khai hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. 

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, việc điều độ, vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia an toàn, ổn định và tin cậy là công việc rất hệ trọng, thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý nhà nước nhằm bảo đảm khách quan, công tâm, công bằng giữa các đối tượng chịu sự tác động.

Chính vì vậy, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có chủ trương tách A0 từ EVN và thành lập NSMO 100% vốn Nhà nước để hoạt động độc lập với EVN; đồng thời, chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại NSMO từ UBQLVNN về Bộ Công Thương quản lý, bởi Bộ Công Thương có đầy đủ chức năng, bộ máy và nhân lực chuyên môn để thực thi hiệu quả nhiệm vụ này.

"Đây cũng là đòi hỏi khách quan, tất yếu của quá trình vận hành hệ thống điện quốc gia và thị trường điện cạnh tranh theo cơ chế thị trường đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại Quyết định 168/QĐ-TTg năm 2017 phê duyệt Đề án Tái cơ cấu ngành điện giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025; qua đó góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, phục vụ phát triển kinh tế xã hội và đời sống dân sinh", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Theo Bộ trưởng, A0 (nay là NSMO) tuy đã được tách ra độc lập với EVN nhưng cả hai đều là hai doanh nghiệp nhà nước, được Chính phủ giao nhiệm vụ bảo đảm an ninh năng lượng điện Quốc gia dưới sự quản lý nhà nước của Bộ Công Thương và UBQLVNN.

Vì vậy, để bảo đảm cho NSMO tiếp tục vận hành ổn định, liên tục, hiệu quả sau chuyển giao, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị các đơn vị: 

Thứ nhất, trong giai đoạn chuyển tiếp:

Trước mắt, Bộ trưởng yêu cầu NSMO khẩn trương phối hợp chặt chẽ với EVN hoàn thành dự thảo Quy chế chế phối hợp hoạt động, vận hành giữa 2 bên theo mô hình mới; trình Bộ Công Thương và UBQLV Nhà nước tại Doanh nghiệp trước ngày 15/8/2024 để xem xét phê chuẩn, đưa vào thực thi nhằm bảo đảm việc vận hành, cung ứng điện an toàn, liên tục, ổn định, tin cậy, phục vụ tốt nhu cầu sử dụng điện cho phát triển KTXH và đời sống của người dân.

Đối với các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương, theo chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương nghiên cứu, tham mưu cho Lãnh đạo Bộ quyết định sửa đổi, bổ sung và ban hành mới hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách cần thiết để phục vụ cho quá trình hoạt động của NSMO, bảo đảm NSMO hoạt động ổn định, liên tục, hiệu quả "với tinh thần chung là mọi hoạt động và các chế độ chính sách, phương tiện, điều kiện bảo đảm trong giai đoạn đầu có thể chưa hơn, nhưng không thể kém hơn so với thời điểm A0 còn trực thuộc EVN".

Cụ thể, Bộ trưởng giao Cục Điều tiết điện lực làm đầu mối giám sát trực tiếp và toàn diện hoạt động của NSMO, không để xảy ra rủi ro, sự cố do các yếu tố chủ quan trong quản lý, vận hành hệ thống điện quốc gia. Tham mưu thành lập Tổ công tác của Bộ Công Thương liên quan đến công tác điều hành hệ thống điện và thị trường điện. Phê duyệt giá điều độ hệ thống điện và giá điều hành giao dịch thị trường điện năm 2024 theo nguyên tắc bảo đảm để NSMO có lợi nhuận hợp lý và thu hồi chi phí hợp lý, hợp lệ theo quy định của pháp luật.

Vụ Kế hoạch - Tài chính làm đầu mối tham mưu, theo dõi việc triển khai cơ chế bổ sung vốn điều lệ và cơ chế bảo đảm vốn lưu động cho NSMO theo quy định của Nhà nước. Chủ động phối hợp với các cơ quan thuộc UBQLVNN, EVN trong bàn giao tài chính, tài sản giữa 2 bên; phối hợp các địa phương liên quan bố trí quỹ đất cho xây dựng trụ sở làm việc của NSMO và các Trung tâm Điều độ hệ thống điện ở các vùng miền theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Vụ Tổ chức cán bộ khẩn trương xây dựng và trình Lãnh đạo Bộ phê duyệt Điều lệ hoạt động tổ chức và hoạt động của NSMO. Tham mưu điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị trong Bộ Công Thương phù hợp với việc NSMO được chuyển giao về Bộ Công Thương. Tham mưu sắp xếp tổ chức bộ máy và nhân sự làm việc theo phân cấp; xây dựng các quy chế nội bộ, quy trình phối hợp nội bộ giữa các đơn vị có liên quan của Bộ với NSMO.

Vụ Pháp chế phối hợp với Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Cục Điều tiết điện lực chủ động phối hợp, hướng dẫn EVN rà soát lại các quy định liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên trong các cam kết quốc tế liên quan (nếu có), trong các hợp đồng BOT và hợp đồng mua bán điện đối với các Nhà máy điện BOT để kịp thời giải quyết theo thẩm quyền hoặc tham mưu, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, có giải pháp phù hợp, không để phát sinh các vướng mắc, khiếu nại, khiếu kiện, tranh chấp pháp lý (nhất là các vấn đề liên quan đến Chính phủ)… Đồng thời, tiếp tục rà soát, nghiên cứu tham mưu các văn bản pháp lý khác có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của NSMO, bảo đảm đồng bộ, khả thi, tạo điều kiện cho NSMO hoạt động ổn định, liên tục, hiệu quả sau khi được thành lập.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị UBQLVNN chỉ đạo các đơn vị chức năng của Ủy ban tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng có liên quan của Bộ Công Thương đôn đốc, chỉ đạo EVN trong việc bàn giao và tiếp tục hỗ trợ, bảo đảm các điều kiện cần thiết để NSMO hoạt động bình thường, ổn định cho đến khi có đầy đủ các điều kiện, cơ chế pháp lý và các quy định hướng dẫn cụ thể để NSMO thực hiện nhiệm vụ của mình theo quy định tại Quyết định 752 của Thủ tướng Chính phủ.

Đặc biệt là về hạ tầng phục vụ công tác điều độ, vận hành bảo đảm cung ứng điện ngay cho giai đoạn 2025-2026 khi đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối được đưa vào vận hành trong tháng 9/2024 với yêu cầu tăng cao hơn công suất truyền tải, bảo đảm ổn định, an toàn hệ thống.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề nghị EVN tiếp tục hoàn thành dứt điểm các công trình, dự án đang triển khai trước khi bàn giao chuyển về NSMO theo quy định của pháp luật. Tiếp tục phát huy vai trò chủ đạo, phối hợp thực hiện hiệu quả công tác bảo đảm cung ứng điện của hệ thống điện quốc gia; đồng thời, phối hợp chặt chẽ, toàn diện với NSMO trong công tác điều hành hệ thống điện và thị trường điện, bảo đảm ổn định, hiệu quả.

Thứ hai, trong dài hạn:

Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị Ban soạn thảo, Tổ Biên tập Luật Điện lực (sửa đổi) khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương về các nội dung liên quan đến điều kiện, cơ chế hoạt động của EVN và NSMO, cũng như những vấn đề liên quan khác để cập nhật, bổ sung vào Dự thảo sửa đổi Luật Điện lực, trình Quốc hội ban hành vào Kỳ họp cuối năm 2024.

Đối với NSMO, sau khi có đầy đủ các điều kiện, cơ chế pháp lý, hướng dẫn cần thiết cho hoạt động sản xuất, Công ty cần chủ động tham mưu, đề xuất mô hình hoạt động và các giải pháp cụ thể, khả thi để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh (nếu có), bảo đảm công tác vận hành hệ thống điện quốc gia an toàn, ổn định, tin cậy và vận hành thị trường điện công bằng, minh bạch, góp phần cùng với EVN và các đơn vị có liên quan bảo đảm cung ứng điện cho nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội và phục vụ đời sống dân sinh.

Đối với các Bộ, ngành có liên quan, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị quan tâm chỉ đạo, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao tại các Quyết định số 752 và số 753 ngày 01/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ, nhất là các nội dung về bổ sung vốn điều lệ, đầu tư cơ sở vật chất, cơ chế bảo đảm vốn lưu động cho NSMO trong quá trình hoạt động và các vấn đề về tiền lượng, chế độ chính sách đối với người lao động của Công ty; đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong chỉ đạo, quản lý hoạt động của NSMO bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả, đúng quy định.