Quốc hội vừa chính thức thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước). Đây là một phần quan trọng trong kế hoạch kết nối các vùng kinh tế trọng điểm của Việt Nam, từ Tây Nguyên tới Đông Nam Bộ.

Nghị quyết nêu rõ, mục tiêu của dự án nhằm xây dựng một tuyến cao tốc trọng điểm, kết nối vùng Tây Nguyên với Đông Nam Bộ, liên kết các tỉnh Bình Phước, Đắk Nông và các địa phương khác với TP.HCM. 

Dự án không chỉ tạo ra động lực phát triển mới cho vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ mà còn khai thác tiềm năng đất đai, phát triển du lịch, công nghiệp chế biến, và khai thác khoáng sản, từng bước cơ cấu lại kinh tế vùng.

Cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành có tổng chiều dài khoảng 128,8 km, chia thành 5 dự án thành phần. Đặc biệt, dự án thành phần 1 sẽ được đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), dưới hình thức hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT). 

Chính phủ khuyến khích ứng dụng công nghệ cao trong tổ chức thi công, thích ứng với biến đổi khí hậu, và thực hiện hình thức thu phí tự động không dừng trong quá trình khai thác và vận hành.

Tổng mức đầu tư sơ bộ của dự án là 25.540 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương đóng góp 10.536,5 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương là 2.233,5 tỷ đồng (tỉnh Bình Phước 1.233,5 tỷ đồng và tỉnh Đắk Nông 1.000 tỷ đồng). Phần còn lại, khoảng 12.770 tỷ đồng, sẽ do các nhà đầu tư thu xếp.

Theo tính toán, nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 1.111 ha, bao gồm 12 ha đất trồng lúa, 1.041 ha đất nông nghiệp khác, 12 ha đất ở và 46 ha đất rừng sản xuất. 

Toàn bộ tuyến đường sẽ được giải phóng mặt bằng một lần theo quy mô quy hoạch, đảm bảo tiến độ thi công không bị gián đoạn.

Cao tốc được đầu tư theo quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh và sử dụng chi phí dự phòng của dự án bảo đảm không làm tăng sơ bộ tổng mức đầu tư dự án.

Dự án dự kiến bắt đầu từ năm 2024 và cơ bản hoàn thành vào năm 2026, đưa vào khai thác, vận hành vào năm 2027. 

Theo nghị quyết, một số cơ chế đặc thù dành cho dự án này như cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, các gói thầu thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Đồng thời cho phép trong giai đoạn thực hiện dự án, nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng.

Trước đó, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, dựa trên kinh nghiệm từ các dự án cao tốc trước đây, thời gian tối đa để hoàn thành cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành là khoảng 1,5 năm. Điều này hoàn toàn khả thi nhờ vào các yếu tố thuận lợi như việc giải phóng mặt bằng đã hoàn tất và nguồn nguyên vật liệu đã được bố trí đầy đủ.

Thời gian thu phí hoàn vốn dự án dự kiến khoảng 18 năm, phù hợp với các nhà đầu tư và được các ngân hàng đánh giá cao. Điều này sẽ giúp thu hút đầu tư và đảm bảo tính khả thi của dự án. Hiện đã có nhà đầu tư quan tâm, tạo niềm tin về tính khả thi cao của dự án.

Tính đến nay, cả nước hiện đã hoàn thành 2.001 km đường cao tốc. Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị phát động phong trào thi đua nhằm đạt mục tiêu 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025.

Dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành không chỉ là bước tiến lớn trong hạ tầng giao thông Việt Nam mà còn là động lực mạnh mẽ cho phát triển kinh tế vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.