Canada và Ả Rập Xê Út đã đồng ý khôi phục hoàn toàn quan hệ ngoại giao và bổ nhiệm các đại sứ mới, đánh dấu sự kết thúc cho cuộc tranh cãi vào năm 2018...
Quyết định này là kết quả sau nhiều vòng đàm phán giữa Thủ tướng Canada Justin Trudeau và Thái tử Mohammed bin Salman của Ả Rập Xê Út kể từ hội nghị Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11 năm ngoái.
Theo một tuyên bố chung được phát hành, Canada và Ả Rập Xê Út cùng mong muốn khôi phục quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung.
Căng thẳng giữa Canada và Ả Rập Xê Út bắt đầu nhen nhóm vào năm 2018 khi đại sứ quán Canada tại Riyadh đưa một bài đăng bằng tiếng Ả Rập kêu gọi giải phóng các nhà hoạt động xã hội vì quyền phụ nữ đang bị giam giữ tại Ả Rập Xê Út. Hành động này khiến Riyadh tức giận và yêu cầu triệu tập đại sứ về nước ngay lập tức, đồng thời áp đặt các lệnh cấm thương mại đối với Canada.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau
Động thái bình thường hóa quan hệ diễn ra trong bối cảnh Thái tử Mohammed bin Salman đang cố gắng khẳng định Ả Rập Xê Út là một cường quốc trong khu vực và có tầm ảnh hưởng lớn trên thế giới nhờ vào các thế mạnh về dầu mỏ của mình.
"Saudi Arabia có vai trò then chốt trong khu vực của mình", ông Roland Paris, cựu cố vấn chính sách đối ngoại của Trudeau và giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Ottawa nhận xét. "Việc bổ nhiệm các đại sứ mới để duy trì kênh giao tiếp là hợp lý".
Canada sẽ bổ nhiệm Jean-Philippe Linteau làm đại sứ mới tại Riyadh. Bộ trưởng Ngoại giao Canada Melanie Joly cho biết: "Mặc dù không phải lúc nào tất cả chúng ta cũng đều đồng ý với nhau trong mọi chuyện nhưng quan trọng là phải biết cách giao tiếp và thảo luận để tìm ra giải pháp cho các vấn đề toàn cầu".
Theo một nguồn tin giấu tên trong chính phủ Canada có hiểu biết về vấn để tiết lộ, quyết định nối lại quan hệ sẽ đồng thời dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt thương mại
Mặc dù chưa rõ tác động của các cuộc tranh chấp đối với thương mại hai chiều, nhưng theo nguồn dữ liệu chính thức, Ả Rập Xê Út là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Canada vào năm 2021, với tổng giá trị lên đến 2,2 tỷ CAD (tương đương 1,65 tỷ USD). Hơn 80% xuất khẩu từ Canada đến Ả Rập Xê Út là thiết bị giao thông.
Trong khi đó, hầu hết các mặt hàng nhập khẩu từ Ả Rập Xê Út vào Canada là dầu và sản phẩm hóa dầu, với tổng giá trị là 2,4 tỷ USD.