Nga đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel và xăng sang hầu hết các quốc gia nước ngoài, một động thái có nguy cơ làm gián đoạn nguồn cung nhiên liệu trước mùa đông và làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt toàn cầu.

Trong điều lệnh của chính phủ do Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin ký, Điện Kremlin cho biết họ sẽ đưa ra các hạn chế tạm thời đối với xuất khẩu dầu diesel để ổn định giá và nguồn cung nhiên liệu trong thị trường nội địa.

Lệnh cấm có hiệu lực ngay lập tức và áp dụng cho tất cả các quốc gia ngoại trừ 4 quốc gia thuộc Liên Xô cũ và chưa có ngày kết thúc. Các quốc gia được miễn lệnh cấm bao gồm Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan, tất cả đều là thành viên của Liên minh kinh tế Á-Âu do Moscow đứng đầu.

Nga là một trong những nhà cung cấp dầu diesel lớn nhất thế giới và là nước xuất khẩu dầu thô hàng đầu. Những người tham gia thị trường lo ngại về tác động tiềm tàng từ lệnh cấm của Nga, đặc biệt vào thời điểm tồn kho dầu diesel toàn cầu vốn đã ở mức thấp.

Các nhà phân tích năng lượng cho rằng ngôn ngữ “mơ hồ” được sử dụng trong thông báo của Nga khiến việc đánh giá chính xác lệnh cấm sẽ được áp dụng trong bao lâu là rất khó. Trong khi đó, theo Reuters đưa tin, người phát ngôn của Điện Kremlin chỉ giải thích thêm là lệnh cấm xuất khẩu sẽ kéo dài trong thời gian cần thiết để đảm bảo sự ổn định của thị trường.

Trong những tuần trước thông báo về lệnh cấm, các nhà phân tích đã chỉ ra xuất khẩu dầu diesel của Nga đã chịu áp lực do đồng rúp suy yếu, kèm theo đó là hoạt động bảo trì nhà máy lọc dầu trong nước và các nỗ lực của chính phủ nhằm tăng nguồn cung nội địa.

Trước đây, các nhà máy lọc dầu của Nga trung bình xuất khẩu khoảng 2,8 triệu thùng dầu mỗi ngày nhưng theo ING, con số đó đã giảm xuống còn khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày kể từ sau tháng 2/2022. Mặc dù vậy, Moscow vẫn là một quốc gia đóng vai trò quan trọng trên thị trường năng lượng toàn cầu.

Ông Warren Patterson, người đứng đầu chiến lược hàng hóa tại ING, lưu ý trong một báo cáo nghiên cứu rằng lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu của Nga là một diễn biến lớn trước mùa đông ở Bắc bán cầu, giai đoạn thường chứng kiến nhu cầu tăng theo mùa.

“Thị trường có thể sẽ chịu ảnh hưởng lớn do lệnh cấm này, với lượng dự trữ ở Mỹ, Châu Âu và Châu Á đều đang thắt chặt khi chúng ta bước vào mùa đông ở khu vực Bắc bán cầu”, ông Patterson nói thêm.

Saudi Arabia, thành viên đứng đầu của OPEC, cho biết vào hôm 5/9 rằng họ sẽ gia hạn cắt giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày cho đến cuối năm, trong đó Nga cũng cam kết giảm xuất khẩu dầu 300.000 thùng/ngày cho đến cuối năm. Cả hai nước đều cho biết họ sẽ xem xét việc cắt giảm tự nguyện theo cơ sở hàng tháng.

Callum Macpherson, người đứng đầu bộ phận hàng hóa tại Investec nhận xét: “Mục đích của lệnh cấm rõ ràng là nhằm giải quyết tình trạng thắt chặt và giá cả cao ở thị trường nội địa, nơi giá dầu cao kết hợp với đồng rúp suy yếu chắc chắn đang gây khó khăn cho người tiêu dùng Nga”.

“Tuy nhiên, nó cũng có liên quan tới sự gián đoạn nguồn cung khí đốt từ Nga sang châu Âu bắt đầu từ năm 2021. Khí đốt cũng đã được giữ lại để lấp đầy kho dự trữ trong nước và sẽ tiếp tục có sự gián đoạn tạm thời”, ông Macpherson lưu ý.