Nhiều bất cập trong quản lý tại các địa phương

Thời gian vừa qua, tình hình cháy nổ có chiều hướng diễn biến phức tạp, khó lường, liên tiếp xảy ra nhiều vụ cháy gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người và tài sản. Điển hình như vụ cháy nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ xảy ra vào ngày 12/9/2023 tại phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội làm 56 người tử vong. 

Hay gần đây là vụ cháy nhà ở cho thuê trọ xảy ra vào ngày 24/5/2024 tại phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội làm 14 người chết. Vụ cháy nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh xảy ra vào ngày 16/6/2024 tại phường Định Công, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội cũng làm 4 người chết.

Tình hình trên xuất phát từ bốn nguyên nhân chủ yếu. Thứ nhất là điều kiện cơ sở hạ tầng về giao thông, nguồn nước còn nhiều bất cập, quy hoạch thiếu đồng bộ, thiếu quy hoạch nơi ở cho người lao động khi xây dựng các khu công nghiệp tại các địa phương.

Hai là tại một số nơi, chính quyền địa phương còn buông lỏng, chưa làm hết trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về xây dựng, về phòng cháy chữa cháy. Ba là nhận thức, ý thức của một bộ phận người dân về công tác phòng cháy chữa cháy còn hạn chế.

Thứ tư là tình trạng vi phạm quy định của pháp luật về trật tự xây dựng, phòng cháy chữa cháy còn phổ biến, nhất là tại các nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini) như tự ý thiết kế nâng tầng, xây dựng, cải tạo, chuyển đổi công năng không đảm bảo các điều kiện về an toàn phòng cháy chữa cháy. 

Các điều kiện an toàn về thoát nạn, ngăn cháy không đầy đủ, không được trang bị các phương tiện chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ để sẵn sàng xử lý khi có sự cố xảy ra.

Để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tình hình cháy, nổ, hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy, nổ gây ra, Thủ tướng Chính phủ vừa ký Chỉ thị 19/CT-TTg về tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả công tác phòng cháy chữa cháy.

Các bộ ngành tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng cháy chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh (bao gồm cả nhà ở cho thuê trọ). 

Quy hoạch hạ tầng phòng cháy chữa cháy cần xây dựng đồng bộ ,gắn với quy hoạch ngành, lĩnh vực, địa phương, xây dựng mạng lưới giao thông, cấp nước, thông tin liên lạc đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.

Đồng thời, các địa phương cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, phát hiện và có biện pháp xử lý, khắc phục kịp thời sơ hở, bất cập trong công tác phòng cháy chữa cháy nhằm phòng ngừa, ngăn chặn cháy, nổ đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Bổ sung quy định phòng cháy, chữa cháy trong luật

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo nghiên cứu, rà soát, bổ sung quy định cụ thể trong dự án Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ về điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tiếp tục rà soát, kiểm tra, nắm tình hình, đánh giá, phân tích mức độ nguy hiểm đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh để tham mưu, hướng dẫn, áp dụng các biện pháp phòng ngừa cháy, nổ phù hợp, hiệu quả.

Thảm họa cháy chung cư mini: Nguyên nhân ngoài 'thần lửa'

Bộ trưởng Bộ Xây dựng chỉ đạo đơn vị chức năng chủ trì, phối hợp với đơn vị chức năng của Bộ Công an và các đơn vị liên quan nghiên cứu, xây dựng và công bố tài liệu kỹ thuật hướng dẫn giải pháp cấp thiết tăng cường điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng chỉ đạo đơn vị chức năng chủ trì, phối hợp với đơn vị chức năng của Bộ Công an tổ chức tập huấn cho các địa phương, doanh nghiệp và các đối tượng có liên quan áp dụng đúng QCVN 06:2022/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình,  và tiêu chuẩn nhà ở riêng lẻ - yêu cầu chung về thiết kế sau khi được công bố.

Hạn chế tối đa cháy nổ do điện

Để hạn chế cháy nổ do điện, Bộ trưởng Bộ Công thương cần khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoàn thiện Luật sửa đổi, bổ sung Luật Điện lực trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 vào tháng 10 năm 2024. 

Bộ cần nghiên cứu bổ sung quy định về sử dụng điện (sau công tơ), làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong quản lý trong sử dụng điện tại các cơ sở, hộ gia đình.

Thủ tướng giao bộ trưởng Bộ Công thương chỉ đạo ngành điện thường xuyên tổ chức kiểm tra, hướng dẫn từng cơ quan, tổ chức, hộ gia đình các biện pháp quản lý, sử dụng điện an toàn, khắc phục tình trạng sử dụng điện không đúng cách, không đúng yêu cầu của nhà sản xuất, hạn chế tối đa cháy, nổ do điện gây ra.

Tăng cường trách nhiệm cho chủ đầu tư, chủ hộ kinh doanh

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành tài liệu hướng dẫn giải pháp cấp thiết tăng cường điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy phù hợp với điều kiện thực tế địa phương.

Chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo tổ chức rà soát, kiểm tra, phân loại, hướng dẫn các giải pháp bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini), nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh (bao gồm cả nhà ở cho thuê trọ).

Người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình phải cam kết, có lộ trình thực hiện các giải pháp tăng cường phòng cháy, chữa cháy do ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố đã ban hành và phải hoàn thành thực hiện các giải pháp trước ngày 30/3/2025. Sau thời gian trên, nếu không tổ chức thực hiện phải dừng hoạt động cho đến khi thực hiện xong.

Các tỉnh, thành phố cần rà soát việc thực hiện cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh (bao gồm cả nhà ở cho thuê trọ). 

Trong quá trình cấp phép xây dựng, cải tạo đối với các loại hình nêu trên phải kiên quyết yêu cầu người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình thực hiện các giải pháp, điều kiện bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy theo quy định.

Đồng thời, các địa phương cần có giải pháp giải quyết dứt điểm việc các dự án cơi nới chiếm dụng lối đi chung, cản trở lối thoát nạn khi có cháy nổ xảy ra.